Ritmet e larta të emigracionit, që vitet e fundit ka përfshirë dhe forcën e kualifikuar, shoqëruar me plakjen graduale të popullsisë, po ushtrojnë gjithnjë e më shumë presion në tregun e brendshëm të punës.
Sektorët që po vuajnë më shumë mungesën e fuqisë punëtore janë shërbimet, sidomos turizmi, i cili pritet të udhëheqë dhe rritjen e pagave këtë vit, i ndjekur nga teknologjia e informacionit, sidomos programuesit.
Erald Pashaj, drejtor i EPPC Albania & Kosovo, një kompani e specializuar për punësimin, pohon se si rezultat, në të ardhmen e afërt, punëdhënësit do të konkurrojnë për punonjës!
Kjo konkurencë, sipas Pashajt, do të sjellë zhvillime pozitive në treg.
“Ata do te ngrenë pagat, përmirësojnë ndjeshëm kushtet e punës, rregullojnë orët e punës, zbatojnë kodin e punës, etj. Të gjitha këto do të vijnë si presion i tregut, i cili filloi të ndihet që në fillim të vitit 2019, duke u frenuar në 2020, por që erdhi në rritje në 2021 dhe pritet që të ndryshojë ndjeshëm ekuilibrat në 2022”.
Pritshmëritë janë që rritja e pagave të jetë më e lartë për sektorët që sot paguajnë pak, ku paga minimale sipas Pashajt nuk do të jetë më e ulët se 40 mijë lekë, nga 30 mijë lekë që është sot. Ndërsa për pagat e larta rritja pritet të jetë më e ulët. Pozitive janë pritshmëritë dhe për teknologjinë e informacionit, punonjësit e të cilës po kërkohen gjithnjë e më shumë.
Nga analiza e prirjeve gjatë vitit që shkoi, kërkesat që EPPC Albania ka pasur nga klientët tanë për kërkim dhe seleksionim stafi për ta, por edhe nga vëzhgimi i punësimit në tregjet e partnerëve në Maqedoninë e Veriut, Serbi, Bullgari, Mal i Zi dhe Kosovë, Shqipëria në vitin 2022 do të përjetojë rritjen më të lartë të pagave, kryesisht nga 6% në 15%.
“Kjo rritje page do të jetë e përgjithshme në çdo sektor dhe çdo pozicion. Ajo do t’i prekë të gjithë. Rritjen më të lartë pritet që ta ketë sektori i shërbimeve dhe për pozicione të caktuara ajo mund të arrijë në 20-30%. Sektori i shërbimeve në hotele, restorante, bare, apo shërbim ndaj klientëve dhe deri tek shërbimet e mirëmbajtjes hidraulike, elektrike, etj do të rriten ndjeshëm. Natyrisht që edhe shërbimet e tjera të kujdesit personal, apo punëve në familje, kujdesit shëndetësor, etj do të njohin rritje të lart gjithashtu. Rritja dyshifrore do të prek edhe shërbimet profesionale si ato ligjore, kontabël, projektime, trajnime, etj. Të gjithë profesionet në sferën e shërbimeve do të rriten”, thotë Pashaj.
Ai shton se në vitin 2022 punëdhënësit do të fillojnë të pranojnë tashmë realitetin e ri të tregut të punës.
“Koha e ankesave që nuk ka punonjës apo kaq mundësi kemi të paguajmë, etj., i përkasin së shkuarës. Këto pakënaqësi dhe ankesa nuk e zgjidhin problemin. Tashmë gara ka filluar, e kush do të dijë ta bëjë më mirë punësimin, zhvillimin dhe mbajtjen e punonjësve, do të jetë i suksesshëm nesër. Ky trinom, gjeje-zhvilloje-mbaje, do të përcaktojë tashmë e tutje se cili biznes do të jetë i suksesshëm dhe cili do të fillojë tkurrjen dhe humbjen graduale të pjesës së tij të tregut”.
Sot në Shqiperi nuk konkurrohet më vetëm për shitje, apo financim më të lirë, sot konkurrohet për njerëz. Dhe njerëzit nuk bëhen profesionistë vetvetiu. Punë ka dhe do të ketë edhe më shumë, edhe profesionistët bëhen. Ata Gjehen, Zhvillohen dhe Mbahen.
Natyrisht që sa më lart nuk do të ndodhë sa hap e mbyll sytë, sepse zhvendosja e tregut në ekuilibra të rinj është një proces, dhe asnjë proces nuk ndodh sot me nesër, por gradualisht. Oferta dhe kërkesa për punë do të takohen në vitin 2022 në një pikë tjetër, më të lartë se sot.
Pashaj shton se duke u nisur nga faktorët që kemi marrë në konsideratë, pagat e ulëta do të kenë rritjen më të lartë. Punonjësit që punojnë në fasoneri, punëtori të ndryshme në ndërtim, punë të ndryshme në hotele, etj., të cilët sot paguhen neto nga 26,000 Lekë në 30,000 Lekë, do të paguhen neto nga 35,000 Lekë ne 40,000 Lekë, por edhe më shumë sipas rasteve. Shumë shpejt në të gjithë vendin, duke përfshirë dhe qytet e mesme apo të vogla, paga neto 40,000 Lekë do të jetë e pranishme.
Profesionet e mesme, specialistë të ndryshëm në shitje, financë, marketing, apo teknikë të mesëm që sot paguhen neto rreth 50,000 – 60,000 Lekë, do të marrin neto 60,000 Lekë – 72,000 Lekë.
Profesionet e larta ose drejtuese do të kenë rritje, por në përqindje në masë pak më të vogël se dy grupimet më lart. Pashaj gjykon që nuk do të ketë drejtues grupi me pagë më të vogël se 80,000 Lekë neto. Ndërsa drejtuesit e niveleve të tjera do të njohin rritje nga 6% në 10%.
