Si po ndikon në jetën tonë të përditshme rënia e euros?

Nga Aurora Sulce, Producente Ekzekutive për Biznesin në A2 CNN

Euro është futur në një rrjedhë rënëse të pandalshme, teksa ende nuk dihet fundi. Me festat e dhjetorit në prag dhe kthimin e një pjese të emigrantëve në atdhe, gjasat janë që monedha europiane të shënojë minimume të reja historike gjatë javëve në vijim.

Aktualisht, në tregun tonë të këmbimit euro ka zbritur në 98.2 lekë, duke humbur më shumë se 10 lekë kundrejt vitit të kaluar dhe mbi 29 lekë në 6 vitet e fundit. Zhvlerësimi i euros është përshpejtuar veçanërisht pas vitit 2022.

Euro është monedha e dytë më e përdorur në vendin tonë pas lekut. Kjo do të thotë se zhvlerësimi ka humbësit dhe përfituesit e vet.

Nga një euro e dobët humbasin të gjithë ata që kanë të ardhura në këtë monedhë, përfshi familjet që marrin para nga të afërmit emigrantë. Humbasin depozituesit në këtë monedhë dhe eksportuesit, që aktivitetin e kanë në euro dhe shpenzimet në lek. Ndërkohë që përfitojnë ata që kanë kredi në euro, pasi do të paguajnë më pak për këstet mujorë; importuesit që i blejnë më lirë mallrat dhe produktet, si dhe qeveria që do të paguajë më pak për borxhin e jashtëm.

Por si ndikon një euro e dobët në jetën tonë të përditshme? Ndikimi i parë duhet të ndihet tek produktet që konsumojmë, kryesisht ushqimet, që pjesën dërrmuese i sigurojmë nga importi.

Le të marrin një shembull. Një kg portokalle importi sot në treg kushton rreth 100 lek. Euro është zhvlerësuar kundrejt një viti më parë me 11.4 lek. Rrjedhimisht, vetëm nga efekti i euros, portokallet duhet të shiteshin me 88.6 lekë. Ajo që ndodh sot në treg është që rënia e euros nuk është reflektuar nga ulja e çmimit të produkteve, por ka shkuar si fitim neto në xhepat e importuesve dhe tregtarëve.

Le të sjellim një tjetër shembull të ndikimit të zhvlerësimit të euros në jetën e përditshme, me rastin e një familjes që merr të ardhura nga djali emigrant.

Ky i fundit u dërgon prindërve të tij 250 euro cdo muaj. Vitin e kaluar, me euron në nivelin 108.7 lekë, prindërit merrnin mbi 27 mijë lekë në muaj. Ndërkohë që sot, me rënien e euros ata marrin rreth 24.500 lekë. Pra, 2.625 lekë në muaj më pak ose 31.500 lekë më pak në vit.

Sipas të dhënave, janë mbi 21% e familjeve në Shqipëri që jetojnë me të ardhurat nga emigrantët.