Bashkimi Europian do të nisë këtë të diel, më 12 tetor, zbatimin gradual të sistemit të shumëpritur të hyrje-daljeve (Entry/Exit System – EES) për shtetasit që nuk janë pjesë e BE-së. Ky sistem synon të përmirësojë sigurinë kufitare dhe të identifikojë udhëtarët që tejkalojnë afatin 90-ditor të qëndrimit në zonën Shengen brenda një periudhe 180-ditore.
Sipas Komisionit Europian, vendet anëtare do ta zbatojnë sistemin në faza gjatë gjashtë muajve të ardhshëm, për shkak të nevojës për infrastrukturë të re teknologjike në pikat kufitare.
Sipas ‘The Independent’, vetëm Estonia, Luksemburgu dhe Republika Çeke do ta përdorin plotësisht sistemin që nga dita e parë. Në Zvicër, EES do të funksionojë fillimisht në aeroportet e Bazelit dhe Gjenevës, ndërsa Zyrihu do ta zbatojë më 17 nëntor. Në Gjermani, vetëm aeroporti i Dyseldorfit do ta aplikojë sistemin që nga 12 tetori, ndërsa Frankfurti dhe Mynihu do të ndjekin më vonë.
Çfarë ndryshon për udhëtarët?
Në kufijtë ku është vendosur EES, udhëtarët nga Mbretëria e Bashkuar, SHBA dhe vende të tjera jashtë BE-së do të duhet të skanojnë pasaportat në terminale vetëshërbimi. Sistemi do të regjistrojë të dhëna biometrike (fotografi dhe gjurmë gishtash) që ruhen për tre vjet. Kjo do të thotë se gjatë hyrjeve të ardhshme mjafton një verifikim i shpejtë biometrik.
Udhëtarët nga BE-ja, banorët afatgjatë dhe mbajtësit e vizave të gjata nuk preken nga ky rregull.
Rreziku i vonesave në kufi
Agjencitë e udhëtimit paralajmërojnë se zbatimi fillestar mund të sjellë vonesa në pikat kufitare. Julia Lo Bue-Said, drejtore ekzekutive e ‘Advantage Travel Partnership’, i tha BBC-së se “udhëtarët duhet të lënë 3–4 orë kohë për të kaluar kontrollet e reja”.
Në Mbretërinë e Bashkuar, pasagjerët që udhëtojnë përmes Portit të Doverit, Eurotunelit apo Eurostar-it do të regjistrohen në dalje, nën mbikëqyrjen e autoriteteve franceze. Fillimisht, vetëm trafiku i mallrave dhe autobusëve do të përfshihet në sistem, ndërsa udhëtarët me makina do t’i nënshtrohen kontrolleve nga 1 nëntori.
Eurostar ka njoftuar se do të dyfishojë numrin e sporteleve dhe do të lejojë pasagjerët të hipin në tren 30 minuta më herët për të shmangur vonesat.
Çfarë vjen më pas?
Në vitin 2026 pritet të hyjë në fuqi sistemi tjetër europian, ETIAS, i cili do të kërkojë që udhëtarët pa viza të plotësojnë një aplikim online dhe të paguajnë një tarifë prej 20 eurosh për të hyrë në zonën Shengen. ETIAS do të bëhet detyrues në vitin 2027, pas një periudhe kalimtare./Business Mag