LIGJET E BIZNESIT
Siria nënshkroi marrëveshje investimi me vlerë prej 14 miliardë dollarësh të mërkurën me një sërë kompanish ndërkombëtare, në një ceremoni të ndjekur nga Presidenti sirian Ahmad al-Sharaa. Zyrtarët thanë se këto para do të investohen në 12 projekte të reja, të shpërndara në disa provinca, duke shënuar një fazë të re në rindërtimin e vendit.
Ndryshe nga raundet e mëparshme të marrëveshjeve, këtë herë Katari ishte në qendër të tyre. Talal al-Hilali, kryetar i Autoritetit Sirian për Investime, tha se projektet “hapin një kapitull të ri cilësor në infrastrukturën dhe peizazhin ekonomik të Sirisë”, duke theksuar zgjerimin me 4 miliardë dollarë të Aeroportit Ndërkombëtar të Damaskut, një investim prej 2 miliardë dollarësh në sistemin e metrosë së Damaskut dhe një kompleks banimi me rrokaqiej në Damask me vlerë 2 miliardë dollarë.
Al-Hilali u shpreh se këto marrëveshje janë “një pikë kthese për të ardhmen e Sirisë.” “Këto nuk janë vetëm projekte për pasuri të paluajtshme apo infrastrukturë, por motorë për krijimin e vendeve të punës dhe ura besimi mes Sirisë dhe komunitetit global të investimeve.”
I dërguari amerikan Thomas Barrack, gjithashtu i pranishëm, e cilësoi Sirinë një “qendër të re” të “tregtisë dhe mirëqenies” dhe shprehu interesin e Uashingtonit për të forcuar Damaskun si një qendër tregtare dhe zhvillimi. Ayman Hamouyeh, këshilltar i Këshillit të Lartë për Zhvillim Ekonomik të Sirisë, tha se të gjitha marrëveshjet kanë afate kohore, disa prej të cilave zgjatin me vite, dhe se banimi mbetet përparësi për shkak të shkatërrimit të qyteteve dhe fshatrave gjatë sundimit të ish-presidentit Bashar al-Assad.
Pamje nga ceremonia qarkulluan në rrjetet sociale pro-qeveritare së bashku me vizualizime të projekteve madhore. Guvernatori i Rif Dimashqit, Amer al-Sheikh, e përshkroi planin për “Kullat e Damaskut”, i cili do të zhvillohet me kompaninë italiane Ubako, si “projekt banimi i parë i këtij lloji që rishkruan konceptin e strehimit modern.”
Projekti do të përfshijë më shumë se 50 kulla banimi me nga 25 kate dhe katër kulla me nga 45 kate, me një kosto të vlerësuar prej 2.5 miliardë eurosh, duke krijuar 200,000 vende pune — gjysma gjatë ndërtimit dhe gjysma pasi të jenë funksionale. Do të ketë pishina, fusha sportive, hotele, qendra tregtare, shkolla, klinika shëndetësore dhe institucione fetare.
Aeroporti i ri i Damaskut, që do të zhvillohet me kompaninë UCC të Katarit, planifikohet të përpunojë 31 milionë pasagjerë në vit, me përmirësime në objektet ekzistuese dhe një terminal të ri të dizajnuar në formën e një shpate siriane.
Sistemi i metrosë, që do të ndërtohet me Korporatën Kombëtare të Investimeve nga Emiratet e Bashkuara Arabe, synon të lehtësojë trafikun në kryeqytet.
Marrëveshjet e fundit vijnë pas një forumi investimi mes Arabisë Saudite dhe Sirisë më 24 korrik në Damask, ku u nënshkruan 47 marrëveshje me vlerë 6 miliardë dollarë. Analistët shohin një prirje në rritje të vendeve arabe dhe myslimane për të fituar terren në Sirinë pas luftës, me ceremoninë e së mërkurës që vendos Katarin në krye të këtij procesi.
Dr. Ariel Admoni nga Instituti i Jeruzalemit për Strategji dhe Siguri shkroi në ‘X’ se këto marrëveshje përbëjnë “pastrim të terrorizmit të Katarit në Siri.” Ai tha se presidenti al-Sharaa nënshkroi një marrëveshje me një konsorcium prej pesë kompanish për të zhvilluar Aeroportin Ndërkombëtar të Damaskut. Konsorciumi, i udhëhequr nga një firmë nga Katari, përfshin gjithashtu një kompani amerikane dhe tre firma turke. Presidenti dhe zëvendëspresidenti i kompanisë nga Katari — vëllezërit Ramez al-Khayyat dhe Moataz al-Khayyat ishin akuzuar në vitin 2019 për financim të terrorizmit në Siri.
Duke folur për Ynet, Admoni tha: “Nëse e shikon më thellë çështjen e Katarit, ka dy nivele. Së pari, justifikimi i Katarit për financimin e terrorizmit. Në një intervistë të vitit 2011 për Al Jazeera, babai i emirit të Katarit, Hamad bin Khalifa al-Thani, shpjegoi se ekstremizmi do të bëhej pjesë e shoqërisë civile. Ka diçka më të thellë këtu, ata vërtetë duan të angazhohen me organizata terroriste si pjesë e një kalkulimi strategjik për të siguruar influencë në qeveritë pas luftës. Në rastin e Sirisë, kjo ka funksionuar shumë mirë për ta. Kanë ruajtur lidhje me Assad, por gjithashtu kanë kultivuar marrëdhënie me al-Sharaa, të cilin e kanë mbështetur që prej vitit 2012 dhe sot kjo po shpërblehet.”
I pyetur nëse motivi ishte xhihadi, gjeopolitika apo interesi ekonomik, Admoni u përgjigj: “Kjo është pyetja milion dollarëshe. Nuk do të jepja një përgjigje përfundimtare. Kjo ka të bëjë me pastrimin e terrorizmit dhe forcimin e tij.”
Ai shtoi se dhuna e fundit në krahinën me shumicë druze në jug të Suveidës ndodhi me aprovimin e Katarit si pjesë e “stabilizimit të regjimit.” Admoni gjithashtu theksoi se “financuesi nga Katari nuk do të jetë kurrë shumë afër qeverisë, pasi gjithmonë ka një nivel të ndërmjetëm, në mënyrë që nëse lind nevoja për ta mohuar, ai të paraqitet si biznesmen privat dhe jo si i dërguar shtetëror.”
