Në përpjekje për të kontrolluar inflacionin, Banka e Shqipërisë ka rritur sërish normën bazë të interesit për lekun. Vendimi u morr në mbledhjen e sotme të Këshillit Mbikëqyrës, i cili vendosi të rrisë me 0.5% normën bazë, për herë të pestë që prej muajit mars, kur ka nisur edhe shtrëngimi i politikës monetare. Më rritjen e fundit, norma bazë e interesit për lekun shkon në 2.75%, duke paralajmëruar një shtrenjtim të normave të interesit për kreditë dhe depozitat në lek, si dhe për letrat me vlerë të qeverisë.
Në konferencën për shtyp, pas mbledhjes së Këhsillit Mbikëqyrës, Guvernatori Gent Sejko deklaroi se presionet inflacioniste po vijnë në rritje dhe baza e tyre po shfaqet në zgjerim. Ai nënvizoi edhe njëherë se tashmë inflacioni po përcillet gjithnjë e më shumë edhe në ato artikuj ku vlera e shtuar krijohet së shumti në vend. Sipas tij, inflacioni është rreziku kryesor për perspektivat e rritjes së ekonomisë së vendit dhe rritja e normave të interesit është e nevojshme për të kontrolluar rritjen e çmimeve.
“Në këndvështrimin makroekonomik, rritja e inflacionit pasqyron, në masën më të madhe, presionet e forta që vijnë nga ambienti i huaj, por dhe një kontribut në rritje nga ambienti i brendshëm. Rritja e presioneve të brendshme inflacioniste pasqyron veprimin e tre faktorëve. Së pari, pozicioni i mirë ciklik i ekonomisë shqiptare, pozicion i cili buron nga kërkesa e qëndrueshme për mallra e shërbime dhe nënkupton një shfrytëzim të lartë të kapaciteteve të brendshme prodhuese, është shoqëruar me rritje të shpejtë të pagave.
Së dyti, çmimet e larta të lëndëve të para, të naftës dhe të energjisë, sjellin një rritje të mëtejshme të kostove të brendshme të prodhimit. Së treti, rritja e inflacionit të pritur ndikon në rritjen e çmimeve të kontratave të së ardhmes,” tha Sejko.
Guvernatori tha se ritmi i rritjes së ekonomisë ka ardhur në ngadalësim pas tremujorit të parë, duke reflektuar efektet negative që burojnë nga nivelet e larta të inflacionit, në vend dhe në botë. Ndër të tjera, këto efekte shfaqen në formën e rritjes së pasigurisë së bizneseve, të shtrëngimit të detyruar të kushteve të financimit, të tkurrjes së fuqisë blerëse të familjeve, si dhe të shtrenjtimit të faturës së importit të ekonomisë shqiptare.
Megjithatë, ai tha se skenari bazë i parashikimeve të Bankës së Shqipërisë sugjeron se ekonomia shqiptare do të vijojë të rritet dhe presionet inflacioniste do të vijnë në reduktim.
“Inflacioni pritet të mbetet i lartë në tremujorin e katërt të vitit aktual, por të reduktohet progresivisht gjatë vitit 2023 dhe të kthehet në objektiv në tremujorin e dytë të vitit 2024. Ky projeksion mbetet i kushtëzuar nga vijimi i procesit të normalizimit të qëndrimit të politikës monetare.
Gjithashtu, ai faktorizon pritjet tona për stabilizimin e çmimeve në tregjet e huaja dhe për zgjerimin e mëtejshëm të aktivitetit ekonomik në vend. Rritja ekonomike e vendit pritet të mbetet në territor pozitiv, ndonëse ritmi i rritjes do të vijë në ngadalësim në afatin e shkurtër dhe do të përshpejtohet në afatin e mesëm.
Rritja ekonomike do të vijojë të ushqehet nga bilancet e shëndosha të bizneseve dhe familjeve, nga zgjerimi i mëtejshëm i eksporteve shqiptare, si dhe nga ulja e pasigurisë në përgjigje të reduktimit të pritur të inflacionit. Po ashtu, zgjerimi i aktivitetit ekonomik do të vijojë të përfitojë nga një ambient i qëndrueshëm monetar dhe financiar,” tha Guvernatori.
Banka e Shqipërisë theksoi sërish se ambienti i përgjithshëm mbetet sfidues dhe projeksionet për të ardhmen rrethohen nga pasiguri të shtuara, ndërsa paralajmëroi vijimin e normalizimit gradual të qëndrimit të politikës monetare drejt një pozicioni më neutral, sepse kjo është një masë e domosdoshme për respektimin e objektivit të inflacionit.
“Ky normalizim i shërben stabilitetit të përgjithshëm ekonomik dhe financiar të vendit, rritjes së qëndrueshme dhe afatgjatë, dhe përmirësimit të mirëqenies sociale. Në konsistencë me komunikimet e kaluara dhe me parashikimet tona afatmesme, Këshilli Mbikëqyrës thekson se cikli normalizues i politikës monetare do të vijojë edhe në të ardhmen e afërt. Në çdo rast, shpejtësia e normalizimit do të jetë në përputhje me të dhënat e reja dhe e mjaftueshme për të respektuar objektivin tonë afatmesëm të inflacionit.
Këshilli Mbikëqyrës do të monitorojë me kujdes situatën për të vlerësuar në kohë implikimet për ecurinë e inflacionit dhe për të identifikuar në kohë masat e nevojshme për administrimin efektiv të saj,” thuhet në deklaratën e sotme të Këshillit Mbikëqyrës.
