Opinion nga Adrian Civici
Në vitin 1999, transferohet në studion legale amerikane Shearman & Sterling, ndërsa në vitin 2004, transferohet në zyrat qëndrore në Frankfurt të studios ligjore Managing Partner. Në vitin 2010, themelon studion ligjore Berger Steck & Kollegen së bashku me Kai-Uëe Steck, studio e cila pezullohet nga aktivitetet e saj në vitin 2013 kur filluan hetimet kundër Berger & Steck për përfshirjen e tyre në “konsulencën” e skandalit CumEx.
Hanno Berger konsiderohet si “këshilluesi kryesor dhe truri i operacionit “dividend stripping”, i cili i shkaktoi 11 vendeve europiane 55 miliard euro humbje fiskale. Berger, bashkë me Christian Olearius e Paul Robert Mora i ofruan “konsulencë speciale” bankës private MM Ëarburg e cila ishte mjaft aktive në sistemin CumEx duke futur në xhepin e klientëve saj mbi 300 milion euro; Berger “asistoi nga afër” një shoqëri investimesh imobiliare të quajtur Rajon në pronësi të Rafael Roth e cila u përfshi në sistemin CumEx duke fituar mbi 120 milion euro; Berger ishte një nga konsulentët më të vlerësuar të “Fondit Sheridan” në Luksemburg, të implikuar në transaksionet CumEx, etj.
Skandali shpërtheu publikisht në Gjermani në vitin 2012 duke u shoqëruar me hapjen e menjëhershme të gjashtë hetimeve penale. Procesi i parë gjyqësor në Ëiesbaden kishte në qëndër Hanno Berger dhe disa operatorë të rëndësishëm në bursë, vecanërisht disa operatorë financiarë të HypoVereinsbank (HVB) të akuzuar për shkelje të rënda fiskale. Një numër i madh bankash të rëndësishme, si Santander, Macquarie Bank, Deutsche Bank, M.M. Ëarburg & Co, HypoVereinsbank, HSH Nordbank, Commerzbank, BNP Paribas, Société générale, Credit Agricole, Unicredit, BNY Mellon, etj ,
Berger u akuzua në tre procese penale të ndryshme për pjesëmarrje në operacionet “dividend stripping” me akuzën “bashkëpunëtor në evazion fiskal me përmasa të mëdha dhe dëm prej qindra milionë euro”.
Vendimi përfundimtar i gjykatës u dha në vitin 2020 në mungesë të Hanno Berger, mungesë të cilën avokati i tij e justifikoi me “pamundësi shëndetësore për të qënë prezent në sallën e gjyqit”, por që në fakt, Berger kishte disa vite që ishte zhdukur nga Gjermania për tu fshehur në Zvicër. Për të u lëshua një mandat arresti ndërkombëtar bashkë me një kërkesë ekstradimi nga Zvicra.
Por, cfarë ishte sistemi i transaksioneve CumEx dhe si funksiononte ai?
Thelbi i këtij mashtrimi qëndronte në shitjen dhe blerjen e aksioneve të kompanive të ndryshme në mënyra e forma jashtëzakonisht të shpejta e komplekse ditën e caktuar për shpërndarjen e dividentit në mënyrë që administrata fiskale ta kishte të pamundur identifikimin e pronarëve realë të tyre.
Për këtë u quajt dhe si “skandali i dividentëve” i pagëzuar me emrin “cum ex”, për tu dalluar nga sistemi “cum cum” që aplikohej gjerësisht, që ndihmonte në shmangjen e detyrimeve fiskale në emër të “optimizimit fiskal”, por që nuk ishte i fshehtë apo i jashtëligjshëm.
Mashtrimi me CumEx mbështetej në dy praktika fiskalo-financiare : në modelet CumCum dhe CumEx të cilat të “krijonin mundësi të shkëlqyera” për të vepruar në segmeëntin e tregut të “optimizimeve fiskale” në pikën ku ndërrthuret transaksionet financiare me rregullimet fiskale. Transaksionet CumCum dhe CumEx i krijojnë mundësi operatorëve financiarë të shmangin tatimin e përcaktuar sipas ligjeve fiskale të cdo vendi në raport me vlerën e dividentit. Por, ndërsa modeli CumCum ishte deri diku legal dhe i tolerueshëm, modeli CumEx ishte i mashtrim i jashtëligjshëm. Cilat janë diferencat ndërmjet tyre?
Një transaksion CumCum përfiton nga mangësitë apo diferencimet në sistemet fiskale. Në vende të ndryshme egzistojnë rregulla e detyrime të diferencuara për aplikimin e tatimeve në burim mbi vlerën e dividentit, sidomos në rastet kur ka marrëveshje për eleminimin e taksimit të dyfishte ndërmjet dy vendeve.
Në këtë mënyrë, zotëruesit e aksioneve nga të cilat përfitojnë dhe dividentin, pak kohë përpara se të shpërndahet dividenti, ja kalojnë pronësinë e aksioneve të tyre, brenda apo jashtë vendit, një kompanie apo investitori tjetër që gëzon status favorizues kundrejt detyrimit të pagesës së tatimit mbi vlerën e dividentit.
Disa ditë mbasi shpërndarja e dividentit është realizuar, “blerësi i aksioneve” ja rrishet përsëri pronarit real aksionet kundrejt një komisioni modest të dakortësuar paraprakisht. Si përfundim, pronari real i aksioneve shmang totalisht tatimin mbi vlerën e dividentit duke i paguar vetëm një përqindje të vogël “kompesuese” blerësit fiktiv. Kjo seri transaksionesh është teknikisht e ligjshme.
Ndërkohë, një transaksion CumEx është ndryshe. Ai nuk ka thjesht dhe vetrëm efektin e shmangjes së pagesës së tatimit mbi vlerën e dividentit, por synon përvec shmangjes së tatimit dhe përfitime nga “rrikthimet kompesuese të vlerës së tatimit mbi dividentin”.
Le ta shpjegojmë nëpërmjet një shëmbulli të thjeshtë se si u ndërtua dhe funksionoi për rreth 15 vite ky mekanizëm mashtrues.
Tre zotërues të ndryshëm aksionesh shkëmbejnë “në mënyrë të rufeshme” aksionet e tyre ditën e pagesës së dividentit e quajtur D-Day (Dita e Dividentit). Falë kësaj teknike është e vështirë të gjendet se cili është pronari i vërtetë i aksioneve të cilit Shteti detyrohet ti rimbursojë tatimin mbi dividentin.
Deri këtu, fenomeni është i vështirë të kuptohet sepse për këtë, fillimisht, duhen njohur dy rregulla bazë : së pari, në disa vende europiane, kur je i huaj gëzon të drejtën që të rimbursohesh për vlerën e tatimit mbi dividentin; së dyti, nëse një aksioner i shet aksionet e tij gjatë D-Day, dividenti i derdhet atij dhe jo pronarit të ri aksioneve.
Ku qëndron mashtrimi dhe përfitimi financiar në këtë rast?
Ta konkretizojmë me një shembull. Kemi 3 aksionerë A, B dhe C. Aksioneri A zotëron një aksion me vlerë 90 euro. Gjatë D-Day, A vendos tja shesë aksionin e tij B-së. A nuk është më pronari i aksionit, por është përfitues i dividentit prej 10 euro. Mbi këtë shumë prej 10 euro, Shteti ka vendosur një tatim prej 25%, pra 2.5 euro. Pra, në fakt, A mer si divident vetëm 7.5 euro. Por, meqënëse A është e huaj, ajo kërkon rimbursimin e tatimit mbi dividentin nga ana e Shtetit. Shteti i kthen A-së shumën prej 2.5 euro. Ndërkohë, B-ja ja shet aksionet e A prej 90-euro aksionerit C për 100-euro duke fituar kështu 10 euro. Ndërkohë C e di se aksioni i A vlen 90-euro dhe për pasojë i kërkon B një kompesim prej 10 euro. B i jep C këtë kompesim në formën e një “dividenti kompesues” me vlerë 7.5 euro. Pra, B fiton 2.5 euro.
Falë këtij “dividenti kompesues”, C-ja, edhe ky i huaj, vendoset në të njëjtën pozitë si A-ja. C i drejtohet Shtetit për ti kërkuar rimbursimin e tatimit që pretendon se e ka paguar rregullisht. Por, përse C e ka të mundur të bëjë një veprim të tillë? Sepse Shteti e ka të pamundur të verifikojë që tatimi mbi dividentin i është rimbursuar një herë A-së, dhe për pasojë, bën një rimbursim të dytë, këtë rradhë për C-në.
Rezultati final: aksioneri C rrimer 10 eurot që i mungonin dhe bashkë me aksionerin B ndajnë 2.5-euro që ju erdhën nga transaksioni. Në këtë rast, Shtetit ju vodh 2.5-euro duke i kthyer C përqindjen e tatimit mbi dividentin, ndërkohë që C nuk kishte paguar asnjëherë tatim mbi dividentin.
Natyrisht, në shembullin me 100 euro, vjedhja apo mashtrimi financiar prej 2.5-euro duket fare i papërfillshëm, por kur bëhet fjalë për disa qindra miliarda euro, përfitimet nga kjo skemë mashtruese janë me dhjetra miliarda euro. Në Gjermani p.sh., gjatë periudhës 2007-2012 kur kjo skemë lulëzoi, buxhetit të shtetit ju vodhën mbi 7 miliard euro në vit.
Shuma totale e mashtrimit fiskal llogaritet në 55 miliardë euro, nga të cilat 31.8 miliard euro në Gjermani, 17 miliardë në Franë, 4.5 miliardë në Itali, 1.7 miliardë në Danimarkë, 201 milion euro në Belgjikë.
Opinion nga Adrian Civici
Në vitin 1999, transferohet në studion legale amerikane Shearman & Sterling, ndërsa në vitin 2004, transferohet në zyrat qëndrore në Frankfurt të studios ligjore Managing Partner. Në vitin 2010, themelon studion ligjore Berger Steck & Kollegen së bashku me Kai-Uëe Steck, studio e cila pezullohet nga aktivitetet e saj në vitin 2013 kur filluan hetimet kundër Berger & Steck për përfshirjen e tyre në “konsulencën” e skandalit CumEx.
Hanno Berger konsiderohet si “këshilluesi kryesor dhe truri i operacionit “dividend stripping”, i cili i shkaktoi 11 vendeve europiane 55 miliard euro humbje fiskale. Berger, bashkë me Christian Olearius e Paul Robert Mora i ofruan “konsulencë speciale” bankës private MM Ëarburg e cila ishte mjaft aktive në sistemin CumEx duke futur në xhepin e klientëve saj mbi 300 milion euro; Berger “asistoi nga afër” një shoqëri investimesh imobiliare të quajtur Rajon në pronësi të Rafael Roth e cila u përfshi në sistemin CumEx duke fituar mbi 120 milion euro; Berger ishte një nga konsulentët më të vlerësuar të “Fondit Sheridan” në Luksemburg, të implikuar në transaksionet CumEx, etj.
Skandali shpërtheu publikisht në Gjermani në vitin 2012 duke u shoqëruar me hapjen e menjëhershme të gjashtë hetimeve penale. Procesi i parë gjyqësor në Ëiesbaden kishte në qëndër Hanno Berger dhe disa operatorë të rëndësishëm në bursë, vecanërisht disa operatorë financiarë të HypoVereinsbank (HVB) të akuzuar për shkelje të rënda fiskale. Një numër i madh bankash të rëndësishme, si Santander, Macquarie Bank, Deutsche Bank, M.M. Ëarburg & Co, HypoVereinsbank, HSH Nordbank, Commerzbank, BNP Paribas, Société générale, Credit Agricole, Unicredit, BNY Mellon, etj ,
Berger u akuzua në tre procese penale të ndryshme për pjesëmarrje në operacionet “dividend stripping” me akuzën “bashkëpunëtor në evazion fiskal me përmasa të mëdha dhe dëm prej qindra milionë euro”.
Vendimi përfundimtar i gjykatës u dha në vitin 2020 në mungesë të Hanno Berger, mungesë të cilën avokati i tij e justifikoi me “pamundësi shëndetësore për të qënë prezent në sallën e gjyqit”, por që në fakt, Berger kishte disa vite që ishte zhdukur nga Gjermania për tu fshehur në Zvicër. Për të u lëshua një mandat arresti ndërkombëtar bashkë me një kërkesë ekstradimi nga Zvicra.
Por, cfarë ishte sistemi i transaksioneve CumEx dhe si funksiononte ai?
Thelbi i këtij mashtrimi qëndronte në shitjen dhe blerjen e aksioneve të kompanive të ndryshme në mënyra e forma jashtëzakonisht të shpejta e komplekse ditën e caktuar për shpërndarjen e dividentit në mënyrë që administrata fiskale ta kishte të pamundur identifikimin e pronarëve realë të tyre.
Për këtë u quajt dhe si “skandali i dividentëve” i pagëzuar me emrin “cum ex”, për tu dalluar nga sistemi “cum cum” që aplikohej gjerësisht, që ndihmonte në shmangjen e detyrimeve fiskale në emër të “optimizimit fiskal”, por që nuk ishte i fshehtë apo i jashtëligjshëm.
Mashtrimi me CumEx mbështetej në dy praktika fiskalo-financiare : në modelet CumCum dhe CumEx të cilat të “krijonin mundësi të shkëlqyera” për të vepruar në segmeëntin e tregut të “optimizimeve fiskale” në pikën ku ndërrthuret transaksionet financiare me rregullimet fiskale. Transaksionet CumCum dhe CumEx i krijojnë mundësi operatorëve financiarë të shmangin tatimin e përcaktuar sipas ligjeve fiskale të cdo vendi në raport me vlerën e dividentit. Por, ndërsa modeli CumCum ishte deri diku legal dhe i tolerueshëm, modeli CumEx ishte i mashtrim i jashtëligjshëm. Cilat janë diferencat ndërmjet tyre?
Një transaksion CumCum përfiton nga mangësitë apo diferencimet në sistemet fiskale. Në vende të ndryshme egzistojnë rregulla e detyrime të diferencuara për aplikimin e tatimeve në burim mbi vlerën e dividentit, sidomos në rastet kur ka marrëveshje për eleminimin e taksimit të dyfishte ndërmjet dy vendeve.
Në këtë mënyrë, zotëruesit e aksioneve nga të cilat përfitojnë dhe dividentin, pak kohë përpara se të shpërndahet dividenti, ja kalojnë pronësinë e aksioneve të tyre, brenda apo jashtë vendit, një kompanie apo investitori tjetër që gëzon status favorizues kundrejt detyrimit të pagesës së tatimit mbi vlerën e dividentit.
Disa ditë mbasi shpërndarja e dividentit është realizuar, “blerësi i aksioneve” ja rrishet përsëri pronarit real aksionet kundrejt një komisioni modest të dakortësuar paraprakisht. Si përfundim, pronari real i aksioneve shmang totalisht tatimin mbi vlerën e dividentit duke i paguar vetëm një përqindje të vogël “kompesuese” blerësit fiktiv. Kjo seri transaksionesh është teknikisht e ligjshme.
Ndërkohë, një transaksion CumEx është ndryshe. Ai nuk ka thjesht dhe vetrëm efektin e shmangjes së pagesës së tatimit mbi vlerën e dividentit, por synon përvec shmangjes së tatimit dhe përfitime nga “rrikthimet kompesuese të vlerës së tatimit mbi dividentin”.
Le ta shpjegojmë nëpërmjet një shëmbulli të thjeshtë se si u ndërtua dhe funksionoi për rreth 15 vite ky mekanizëm mashtrues.
Tre zotërues të ndryshëm aksionesh shkëmbejnë “në mënyrë të rufeshme” aksionet e tyre ditën e pagesës së dividentit e quajtur D-Day (Dita e Dividentit). Falë kësaj teknike është e vështirë të gjendet se cili është pronari i vërtetë i aksioneve të cilit Shteti detyrohet ti rimbursojë tatimin mbi dividentin.
Deri këtu, fenomeni është i vështirë të kuptohet sepse për këtë, fillimisht, duhen njohur dy rregulla bazë : së pari, në disa vende europiane, kur je i huaj gëzon të drejtën që të rimbursohesh për vlerën e tatimit mbi dividentin; së dyti, nëse një aksioner i shet aksionet e tij gjatë D-Day, dividenti i derdhet atij dhe jo pronarit të ri aksioneve.
Ku qëndron mashtrimi dhe përfitimi financiar në këtë rast?
Ta konkretizojmë me një shembull. Kemi 3 aksionerë A, B dhe C. Aksioneri A zotëron një aksion me vlerë 90 euro. Gjatë D-Day, A vendos tja shesë aksionin e tij B-së. A nuk është më pronari i aksionit, por është përfitues i dividentit prej 10 euro. Mbi këtë shumë prej 10 euro, Shteti ka vendosur një tatim prej 25%, pra 2.5 euro. Pra, në fakt, A mer si divident vetëm 7.5 euro. Por, meqënëse A është e huaj, ajo kërkon rimbursimin e tatimit mbi dividentin nga ana e Shtetit. Shteti i kthen A-së shumën prej 2.5 euro. Ndërkohë, B-ja ja shet aksionet e A prej 90-euro aksionerit C për 100-euro duke fituar kështu 10 euro. Ndërkohë C e di se aksioni i A vlen 90-euro dhe për pasojë i kërkon B një kompesim prej 10 euro. B i jep C këtë kompesim në formën e një “dividenti kompesues” me vlerë 7.5 euro. Pra, B fiton 2.5 euro.
Falë këtij “dividenti kompesues”, C-ja, edhe ky i huaj, vendoset në të njëjtën pozitë si A-ja. C i drejtohet Shtetit për ti kërkuar rimbursimin e tatimit që pretendon se e ka paguar rregullisht. Por, përse C e ka të mundur të bëjë një veprim të tillë? Sepse Shteti e ka të pamundur të verifikojë që tatimi mbi dividentin i është rimbursuar një herë A-së, dhe për pasojë, bën një rimbursim të dytë, këtë rradhë për C-në.
Rezultati final: aksioneri C rrimer 10 eurot që i mungonin dhe bashkë me aksionerin B ndajnë 2.5-euro që ju erdhën nga transaksioni. Në këtë rast, Shtetit ju vodh 2.5-euro duke i kthyer C përqindjen e tatimit mbi dividentin, ndërkohë që C nuk kishte paguar asnjëherë tatim mbi dividentin.
Natyrisht, në shembullin me 100 euro, vjedhja apo mashtrimi financiar prej 2.5-euro duket fare i papërfillshëm, por kur bëhet fjalë për disa qindra miliarda euro, përfitimet nga kjo skemë mashtruese janë me dhjetra miliarda euro. Në Gjermani p.sh., gjatë periudhës 2007-2012 kur kjo skemë lulëzoi, buxhetit të shtetit ju vodhën mbi 7 miliard euro në vit.
Shuma totale e mashtrimit fiskal llogaritet në 55 miliardë euro, nga të cilat 31.8 miliard euro në Gjermani, 17 miliardë në Franë, 4.5 miliardë në Itali, 1.7 miliardë në Danimarkë, 201 milion euro në Belgjikë.
Opinion nga Adrian Civici
Në vitin 1999, transferohet në studion legale amerikane Shearman & Sterling, ndërsa në vitin 2004, transferohet në zyrat qëndrore në Frankfurt të studios ligjore Managing Partner. Në vitin 2010, themelon studion ligjore Berger Steck & Kollegen së bashku me Kai-Uëe Steck, studio e cila pezullohet nga aktivitetet e saj në vitin 2013 kur filluan hetimet kundër Berger & Steck për përfshirjen e tyre në “konsulencën” e skandalit CumEx.
Hanno Berger konsiderohet si “këshilluesi kryesor dhe truri i operacionit “dividend stripping”, i cili i shkaktoi 11 vendeve europiane 55 miliard euro humbje fiskale. Berger, bashkë me Christian Olearius e Paul Robert Mora i ofruan “konsulencë speciale” bankës private MM Ëarburg e cila ishte mjaft aktive në sistemin CumEx duke futur në xhepin e klientëve saj mbi 300 milion euro; Berger “asistoi nga afër” një shoqëri investimesh imobiliare të quajtur Rajon në pronësi të Rafael Roth e cila u përfshi në sistemin CumEx duke fituar mbi 120 milion euro; Berger ishte një nga konsulentët më të vlerësuar të “Fondit Sheridan” në Luksemburg, të implikuar në transaksionet CumEx, etj.
Skandali shpërtheu publikisht në Gjermani në vitin 2012 duke u shoqëruar me hapjen e menjëhershme të gjashtë hetimeve penale. Procesi i parë gjyqësor në Ëiesbaden kishte në qëndër Hanno Berger dhe disa operatorë të rëndësishëm në bursë, vecanërisht disa operatorë financiarë të HypoVereinsbank (HVB) të akuzuar për shkelje të rënda fiskale. Një numër i madh bankash të rëndësishme, si Santander, Macquarie Bank, Deutsche Bank, M.M. Ëarburg & Co, HypoVereinsbank, HSH Nordbank, Commerzbank, BNP Paribas, Société générale, Credit Agricole, Unicredit, BNY Mellon, etj ,
Berger u akuzua në tre procese penale të ndryshme për pjesëmarrje në operacionet “dividend stripping” me akuzën “bashkëpunëtor në evazion fiskal me përmasa të mëdha dhe dëm prej qindra milionë euro”.
Vendimi përfundimtar i gjykatës u dha në vitin 2020 në mungesë të Hanno Berger, mungesë të cilën avokati i tij e justifikoi me “pamundësi shëndetësore për të qënë prezent në sallën e gjyqit”, por që në fakt, Berger kishte disa vite që ishte zhdukur nga Gjermania për tu fshehur në Zvicër. Për të u lëshua një mandat arresti ndërkombëtar bashkë me një kërkesë ekstradimi nga Zvicra.
Por, cfarë ishte sistemi i transaksioneve CumEx dhe si funksiononte ai?
Thelbi i këtij mashtrimi qëndronte në shitjen dhe blerjen e aksioneve të kompanive të ndryshme në mënyra e forma jashtëzakonisht të shpejta e komplekse ditën e caktuar për shpërndarjen e dividentit në mënyrë që administrata fiskale ta kishte të pamundur identifikimin e pronarëve realë të tyre.
Për këtë u quajt dhe si “skandali i dividentëve” i pagëzuar me emrin “cum ex”, për tu dalluar nga sistemi “cum cum” që aplikohej gjerësisht, që ndihmonte në shmangjen e detyrimeve fiskale në emër të “optimizimit fiskal”, por që nuk ishte i fshehtë apo i jashtëligjshëm.
Mashtrimi me CumEx mbështetej në dy praktika fiskalo-financiare : në modelet CumCum dhe CumEx të cilat të “krijonin mundësi të shkëlqyera” për të vepruar në segmeëntin e tregut të “optimizimeve fiskale” në pikën ku ndërrthuret transaksionet financiare me rregullimet fiskale. Transaksionet CumCum dhe CumEx i krijojnë mundësi operatorëve financiarë të shmangin tatimin e përcaktuar sipas ligjeve fiskale të cdo vendi në raport me vlerën e dividentit. Por, ndërsa modeli CumCum ishte deri diku legal dhe i tolerueshëm, modeli CumEx ishte i mashtrim i jashtëligjshëm. Cilat janë diferencat ndërmjet tyre?
Një transaksion CumCum përfiton nga mangësitë apo diferencimet në sistemet fiskale. Në vende të ndryshme egzistojnë rregulla e detyrime të diferencuara për aplikimin e tatimeve në burim mbi vlerën e dividentit, sidomos në rastet kur ka marrëveshje për eleminimin e taksimit të dyfishte ndërmjet dy vendeve.
Në këtë mënyrë, zotëruesit e aksioneve nga të cilat përfitojnë dhe dividentin, pak kohë përpara se të shpërndahet dividenti, ja kalojnë pronësinë e aksioneve të tyre, brenda apo jashtë vendit, një kompanie apo investitori tjetër që gëzon status favorizues kundrejt detyrimit të pagesës së tatimit mbi vlerën e dividentit.
Disa ditë mbasi shpërndarja e dividentit është realizuar, “blerësi i aksioneve” ja rrishet përsëri pronarit real aksionet kundrejt një komisioni modest të dakortësuar paraprakisht. Si përfundim, pronari real i aksioneve shmang totalisht tatimin mbi vlerën e dividentit duke i paguar vetëm një përqindje të vogël “kompesuese” blerësit fiktiv. Kjo seri transaksionesh është teknikisht e ligjshme.
Ndërkohë, një transaksion CumEx është ndryshe. Ai nuk ka thjesht dhe vetrëm efektin e shmangjes së pagesës së tatimit mbi vlerën e dividentit, por synon përvec shmangjes së tatimit dhe përfitime nga “rrikthimet kompesuese të vlerës së tatimit mbi dividentin”.
Le ta shpjegojmë nëpërmjet një shëmbulli të thjeshtë se si u ndërtua dhe funksionoi për rreth 15 vite ky mekanizëm mashtrues.
Tre zotërues të ndryshëm aksionesh shkëmbejnë “në mënyrë të rufeshme” aksionet e tyre ditën e pagesës së dividentit e quajtur D-Day (Dita e Dividentit). Falë kësaj teknike është e vështirë të gjendet se cili është pronari i vërtetë i aksioneve të cilit Shteti detyrohet ti rimbursojë tatimin mbi dividentin.
Deri këtu, fenomeni është i vështirë të kuptohet sepse për këtë, fillimisht, duhen njohur dy rregulla bazë : së pari, në disa vende europiane, kur je i huaj gëzon të drejtën që të rimbursohesh për vlerën e tatimit mbi dividentin; së dyti, nëse një aksioner i shet aksionet e tij gjatë D-Day, dividenti i derdhet atij dhe jo pronarit të ri aksioneve.
Ku qëndron mashtrimi dhe përfitimi financiar në këtë rast?
Ta konkretizojmë me një shembull. Kemi 3 aksionerë A, B dhe C. Aksioneri A zotëron një aksion me vlerë 90 euro. Gjatë D-Day, A vendos tja shesë aksionin e tij B-së. A nuk është më pronari i aksionit, por është përfitues i dividentit prej 10 euro. Mbi këtë shumë prej 10 euro, Shteti ka vendosur një tatim prej 25%, pra 2.5 euro. Pra, në fakt, A mer si divident vetëm 7.5 euro. Por, meqënëse A është e huaj, ajo kërkon rimbursimin e tatimit mbi dividentin nga ana e Shtetit. Shteti i kthen A-së shumën prej 2.5 euro. Ndërkohë, B-ja ja shet aksionet e A prej 90-euro aksionerit C për 100-euro duke fituar kështu 10 euro. Ndërkohë C e di se aksioni i A vlen 90-euro dhe për pasojë i kërkon B një kompesim prej 10 euro. B i jep C këtë kompesim në formën e një “dividenti kompesues” me vlerë 7.5 euro. Pra, B fiton 2.5 euro.
Falë këtij “dividenti kompesues”, C-ja, edhe ky i huaj, vendoset në të njëjtën pozitë si A-ja. C i drejtohet Shtetit për ti kërkuar rimbursimin e tatimit që pretendon se e ka paguar rregullisht. Por, përse C e ka të mundur të bëjë një veprim të tillë? Sepse Shteti e ka të pamundur të verifikojë që tatimi mbi dividentin i është rimbursuar një herë A-së, dhe për pasojë, bën një rimbursim të dytë, këtë rradhë për C-në.
Rezultati final: aksioneri C rrimer 10 eurot që i mungonin dhe bashkë me aksionerin B ndajnë 2.5-euro që ju erdhën nga transaksioni. Në këtë rast, Shtetit ju vodh 2.5-euro duke i kthyer C përqindjen e tatimit mbi dividentin, ndërkohë që C nuk kishte paguar asnjëherë tatim mbi dividentin.
Natyrisht, në shembullin me 100 euro, vjedhja apo mashtrimi financiar prej 2.5-euro duket fare i papërfillshëm, por kur bëhet fjalë për disa qindra miliarda euro, përfitimet nga kjo skemë mashtruese janë me dhjetra miliarda euro. Në Gjermani p.sh., gjatë periudhës 2007-2012 kur kjo skemë lulëzoi, buxhetit të shtetit ju vodhën mbi 7 miliard euro në vit.
Shuma totale e mashtrimit fiskal llogaritet në 55 miliardë euro, nga të cilat 31.8 miliard euro në Gjermani, 17 miliardë në Franë, 4.5 miliardë në Itali, 1.7 miliardë në Danimarkë, 201 milion euro në Belgjikë.
Opinion nga Adrian Civici
Në vitin 1999, transferohet në studion legale amerikane Shearman & Sterling, ndërsa në vitin 2004, transferohet në zyrat qëndrore në Frankfurt të studios ligjore Managing Partner. Në vitin 2010, themelon studion ligjore Berger Steck & Kollegen së bashku me Kai-Uëe Steck, studio e cila pezullohet nga aktivitetet e saj në vitin 2013 kur filluan hetimet kundër Berger & Steck për përfshirjen e tyre në “konsulencën” e skandalit CumEx.
Hanno Berger konsiderohet si “këshilluesi kryesor dhe truri i operacionit “dividend stripping”, i cili i shkaktoi 11 vendeve europiane 55 miliard euro humbje fiskale. Berger, bashkë me Christian Olearius e Paul Robert Mora i ofruan “konsulencë speciale” bankës private MM Ëarburg e cila ishte mjaft aktive në sistemin CumEx duke futur në xhepin e klientëve saj mbi 300 milion euro; Berger “asistoi nga afër” një shoqëri investimesh imobiliare të quajtur Rajon në pronësi të Rafael Roth e cila u përfshi në sistemin CumEx duke fituar mbi 120 milion euro; Berger ishte një nga konsulentët më të vlerësuar të “Fondit Sheridan” në Luksemburg, të implikuar në transaksionet CumEx, etj.
Skandali shpërtheu publikisht në Gjermani në vitin 2012 duke u shoqëruar me hapjen e menjëhershme të gjashtë hetimeve penale. Procesi i parë gjyqësor në Ëiesbaden kishte në qëndër Hanno Berger dhe disa operatorë të rëndësishëm në bursë, vecanërisht disa operatorë financiarë të HypoVereinsbank (HVB) të akuzuar për shkelje të rënda fiskale. Një numër i madh bankash të rëndësishme, si Santander, Macquarie Bank, Deutsche Bank, M.M. Ëarburg & Co, HypoVereinsbank, HSH Nordbank, Commerzbank, BNP Paribas, Société générale, Credit Agricole, Unicredit, BNY Mellon, etj ,
Berger u akuzua në tre procese penale të ndryshme për pjesëmarrje në operacionet “dividend stripping” me akuzën “bashkëpunëtor në evazion fiskal me përmasa të mëdha dhe dëm prej qindra milionë euro”.
Vendimi përfundimtar i gjykatës u dha në vitin 2020 në mungesë të Hanno Berger, mungesë të cilën avokati i tij e justifikoi me “pamundësi shëndetësore për të qënë prezent në sallën e gjyqit”, por që në fakt, Berger kishte disa vite që ishte zhdukur nga Gjermania për tu fshehur në Zvicër. Për të u lëshua një mandat arresti ndërkombëtar bashkë me një kërkesë ekstradimi nga Zvicra.
Por, cfarë ishte sistemi i transaksioneve CumEx dhe si funksiononte ai?
Thelbi i këtij mashtrimi qëndronte në shitjen dhe blerjen e aksioneve të kompanive të ndryshme në mënyra e forma jashtëzakonisht të shpejta e komplekse ditën e caktuar për shpërndarjen e dividentit në mënyrë që administrata fiskale ta kishte të pamundur identifikimin e pronarëve realë të tyre.
Për këtë u quajt dhe si “skandali i dividentëve” i pagëzuar me emrin “cum ex”, për tu dalluar nga sistemi “cum cum” që aplikohej gjerësisht, që ndihmonte në shmangjen e detyrimeve fiskale në emër të “optimizimit fiskal”, por që nuk ishte i fshehtë apo i jashtëligjshëm.
Mashtrimi me CumEx mbështetej në dy praktika fiskalo-financiare : në modelet CumCum dhe CumEx të cilat të “krijonin mundësi të shkëlqyera” për të vepruar në segmeëntin e tregut të “optimizimeve fiskale” në pikën ku ndërrthuret transaksionet financiare me rregullimet fiskale. Transaksionet CumCum dhe CumEx i krijojnë mundësi operatorëve financiarë të shmangin tatimin e përcaktuar sipas ligjeve fiskale të cdo vendi në raport me vlerën e dividentit. Por, ndërsa modeli CumCum ishte deri diku legal dhe i tolerueshëm, modeli CumEx ishte i mashtrim i jashtëligjshëm. Cilat janë diferencat ndërmjet tyre?
Një transaksion CumCum përfiton nga mangësitë apo diferencimet në sistemet fiskale. Në vende të ndryshme egzistojnë rregulla e detyrime të diferencuara për aplikimin e tatimeve në burim mbi vlerën e dividentit, sidomos në rastet kur ka marrëveshje për eleminimin e taksimit të dyfishte ndërmjet dy vendeve.
Në këtë mënyrë, zotëruesit e aksioneve nga të cilat përfitojnë dhe dividentin, pak kohë përpara se të shpërndahet dividenti, ja kalojnë pronësinë e aksioneve të tyre, brenda apo jashtë vendit, një kompanie apo investitori tjetër që gëzon status favorizues kundrejt detyrimit të pagesës së tatimit mbi vlerën e dividentit.
Disa ditë mbasi shpërndarja e dividentit është realizuar, “blerësi i aksioneve” ja rrishet përsëri pronarit real aksionet kundrejt një komisioni modest të dakortësuar paraprakisht. Si përfundim, pronari real i aksioneve shmang totalisht tatimin mbi vlerën e dividentit duke i paguar vetëm një përqindje të vogël “kompesuese” blerësit fiktiv. Kjo seri transaksionesh është teknikisht e ligjshme.
Ndërkohë, një transaksion CumEx është ndryshe. Ai nuk ka thjesht dhe vetrëm efektin e shmangjes së pagesës së tatimit mbi vlerën e dividentit, por synon përvec shmangjes së tatimit dhe përfitime nga “rrikthimet kompesuese të vlerës së tatimit mbi dividentin”.
Le ta shpjegojmë nëpërmjet një shëmbulli të thjeshtë se si u ndërtua dhe funksionoi për rreth 15 vite ky mekanizëm mashtrues.
Tre zotërues të ndryshëm aksionesh shkëmbejnë “në mënyrë të rufeshme” aksionet e tyre ditën e pagesës së dividentit e quajtur D-Day (Dita e Dividentit). Falë kësaj teknike është e vështirë të gjendet se cili është pronari i vërtetë i aksioneve të cilit Shteti detyrohet ti rimbursojë tatimin mbi dividentin.
Deri këtu, fenomeni është i vështirë të kuptohet sepse për këtë, fillimisht, duhen njohur dy rregulla bazë : së pari, në disa vende europiane, kur je i huaj gëzon të drejtën që të rimbursohesh për vlerën e tatimit mbi dividentin; së dyti, nëse një aksioner i shet aksionet e tij gjatë D-Day, dividenti i derdhet atij dhe jo pronarit të ri aksioneve.
Ku qëndron mashtrimi dhe përfitimi financiar në këtë rast?
Ta konkretizojmë me një shembull. Kemi 3 aksionerë A, B dhe C. Aksioneri A zotëron një aksion me vlerë 90 euro. Gjatë D-Day, A vendos tja shesë aksionin e tij B-së. A nuk është më pronari i aksionit, por është përfitues i dividentit prej 10 euro. Mbi këtë shumë prej 10 euro, Shteti ka vendosur një tatim prej 25%, pra 2.5 euro. Pra, në fakt, A mer si divident vetëm 7.5 euro. Por, meqënëse A është e huaj, ajo kërkon rimbursimin e tatimit mbi dividentin nga ana e Shtetit. Shteti i kthen A-së shumën prej 2.5 euro. Ndërkohë, B-ja ja shet aksionet e A prej 90-euro aksionerit C për 100-euro duke fituar kështu 10 euro. Ndërkohë C e di se aksioni i A vlen 90-euro dhe për pasojë i kërkon B një kompesim prej 10 euro. B i jep C këtë kompesim në formën e një “dividenti kompesues” me vlerë 7.5 euro. Pra, B fiton 2.5 euro.
Falë këtij “dividenti kompesues”, C-ja, edhe ky i huaj, vendoset në të njëjtën pozitë si A-ja. C i drejtohet Shtetit për ti kërkuar rimbursimin e tatimit që pretendon se e ka paguar rregullisht. Por, përse C e ka të mundur të bëjë një veprim të tillë? Sepse Shteti e ka të pamundur të verifikojë që tatimi mbi dividentin i është rimbursuar një herë A-së, dhe për pasojë, bën një rimbursim të dytë, këtë rradhë për C-në.
Rezultati final: aksioneri C rrimer 10 eurot që i mungonin dhe bashkë me aksionerin B ndajnë 2.5-euro që ju erdhën nga transaksioni. Në këtë rast, Shtetit ju vodh 2.5-euro duke i kthyer C përqindjen e tatimit mbi dividentin, ndërkohë që C nuk kishte paguar asnjëherë tatim mbi dividentin.
Natyrisht, në shembullin me 100 euro, vjedhja apo mashtrimi financiar prej 2.5-euro duket fare i papërfillshëm, por kur bëhet fjalë për disa qindra miliarda euro, përfitimet nga kjo skemë mashtruese janë me dhjetra miliarda euro. Në Gjermani p.sh., gjatë periudhës 2007-2012 kur kjo skemë lulëzoi, buxhetit të shtetit ju vodhën mbi 7 miliard euro në vit.
Shuma totale e mashtrimit fiskal llogaritet në 55 miliardë euro, nga të cilat 31.8 miliard euro në Gjermani, 17 miliardë në Franë, 4.5 miliardë në Itali, 1.7 miliardë në Danimarkë, 201 milion euro në Belgjikë.
