NGA BILL MURPHY JR
Buffett e përsëriti këtë këshillë dy herë në letrat e tij vjetore të aksionerëve të Berkshire, me një diferencë ndër vite plot 16 vjet.
Ndoshta ai kishte harruar se e kishte përmendur në letrën e vitit 1987, kur shkroi versionin e vitit 2003? Ose vërtet beson në të.
Është në fakt një citim, që Buffett ndau me pionierin e ndjerë të reklamave, David Ogilvy dhe pjesa që na intereson është vetëm pesë fjalë: “Zhvilloni ekscentricitetet tuaja kur jeni të rinj”.
Ky është versioni i vitit 2003; është cituar paksa ndryshe në vitin 1987, por në vend që të ndalemi pas dallimeve të vogla stilistike, le të shqyrtojmë pse kjo është një këshillë kaq e mirë.
Para se të fillojmë, sigurohemi që ne e kuptojmë përkufizimin e “ekscentricitetit”, i cili lidhet me fjalën “eksentrike”, një fjalë që disa njerëz supozojnë se e dinë, por nuk e kuptojnë saktësisht.
Nuk do të thotë thjesht e çuditshme ose e pazakontë, por në vend të kësaj, duke përdorur Merriam-ËWebster, “devijimi nga përdorimi apo sjellja konvencionale ose e pranuar veçanërisht në mënyra të pazakonta ose të çuditshme”.
Pra, pse të mësoni të devijoni nga norma që të rinj? Madje deri në atë masë sa të dukeni “i çuditshëm apo i pazakontë”? Epo, meqënëse është këshilla e Buffett-it, le të shohim fëmijërinë e tij dhe si shkuan gjërat.
‘Memorizuar virtualisht’
Buffett është vetë një burim i ekscentriciteteve rinore, të arritura në kulminacion në moshën madhore (dhe madje edhe në moshën madhore të vonë, duke qenë se ai tani është 90 vjeç). Nëse dini pak nga historia e tij, është e lehtë të tregoni disa momente të rëndësishme të rrëfimit të tij. Midis tyre:
- Në moshën 7-vjeçare, ai “memorizoi virtualisht” një libër të vitit 1936 të quajtur “Një mijë mënyra për të fituar 1000 dollarë”. E kam gjetur këtë libër dhe e kam lexuar; shembulli më i mirë modern që mund të gjej tani do të ishte nëse do të ktheheshit në shtëpi dhe të gjenit fëmijën tuaj në klasën e dytë duke lexuar– “Unë do t’ju mësoj të jeni të pasur, ose sipërmarrës inteligjent.”
- Në moshën 13-vjeçare, ai paraqiti deklaratën e tij të parë tatimore. Ishte një përvojë kaq e paharrueshme për të, saqë ai ende mund të recitojë për ju atë që kishte në të: të ardhurat e tij nga shpërndarja e gazetave, zbritjet e detajuara, duke përfshirë 35 dollarë për një biçikletë, dhe në fund, një faturë tatimore prej 7 dollarësh.
- Në moshën 20-vjeçare, pasi mësoi se mentori, mësuesi dhe pothuajse heroi i tij Benjamin Graham ishte kryetar i Geico-s, Buffett mori një tren për në Uashington, bindi një roje që ta lejonte atë në selinë e kompanisë së sigurimeve gjatë fundjavës dhe kaloi katër orë duke biseduar me improvizim me asistentin e presidentit të kompanisë (i cili më vonë u bë CEO).
Dekada më vonë, ku kanë çuar këto ekscentricitete? Shkoni menjëherë në listë:
Nuk kanë rëndësi 1000 dollarë; Buffett është një nga njerëzit më të pasur në botë (ka fituar shumë më shumë se 1000 dollarë). Deklaratat e tij më të fundit tatimore janë shtatë metra të larta (dhe Berkshire Hathaway është një nga taksapaguesit më të mëdhenj të SHBA). Po për Geico-n? Tani është 100 për qind në pronësi të Berkshire.
Dy anët e një monedhe
Sigurisht që ne nuk po sugjerojmë që fëmijët tuaj të mund të përsërisin suksesin financiar të Buffett, thjesht duke qenë të çuditshëm ose të pazakontë si fëmijë. Por, mendoj se ka disa mënyra të mira këtu.
Për Buffett, këto lloj citatesh të çuditshme shpesh shoqërohen me diçka më serioze. Me Ogilvy’s, për shembull, ai përfshiu një shaka shfrytëzuese më pas, por ai e përmendi atë dy herë për të theksuar dy pika serioze:
- Në 1987, për të shpjeguar vendosmërinë e tij për të mbajtur aksione në kompani të mirëmenaxhuara, edhe nëse ai fillon të mendojë se çmimet e aksioneve e tejkalojnë vlerën e tyre aktuale.
- Dhe në vitin 2003, në kontekstin e përshkrimit të detyrës kryesore të bordit të drejtorëve të Berkshire: “për të zgjedhur pasardhësin tim, qoftë me vdekjen ose paaftësinë time, ose kur të filloj të humbas lojën”.
Kjo shihet gjithashtu në kontekstin e një këshille tjetër paksa të dhimbshme që Buffett citoi në një nga këto letra – nga filozofi francez Comte: “Intelekti duhet të jetë shërbëtori i zemrës, por jo skllav i saj”.
Pavarësisht nëse e përcaktoni suksesin në aspektin e financave, ose arritjeve profesionale, ose artit, ose shpikjes – ose edhe thjesht duke u rritur për t’u bërë një person i nderuar dhe i besueshëm – e gjithë kjo zbret në dy anët e së njëjtës medalje:
- Inkurajoni të rinjtë të eksplorojnë gjerësisht dhe të përqafojnë gjërat që flasin për interesat, pasionet e tyre — dhe, po, për çuditshmëritë e tyre.
- Por, gjithashtu inkurajojini ata të mësojnë se si funksionon bota; të mos ndjekin verbërisht pasionet e tyre, por në vend të kësaj të mësojnë të gjejnë gjëra që funksionojnë në praktikë dhe të kufizojnë ndjekjet e tyre të mundshme deri në ato pak prej tyre që mund të frymëzojnë pasionet e tyre.
Është shumë më e vështirë të zhvillosh ekscentricitetet e tua të çuditshme – veçanërisht nëse dëshiron të kuptosh se si t’i përdorësh ato – kur të jesh më i vjetër dhe koha fillon të mbarojë dhe bota i shikon lëvizjet e tua me më shumë sy gjykues./INC
