LIGJET E BIZNESIT
Analizë nga qendra studimore Altax
Analiza e shpenzimeve familjare është një element thelbësor për të kuptuar mirëqenien ekonomike të familjeve në Shqipëri, si dhe ndikimin e politikave ekonomike dhe sociale në jetesën e tyre. Struktura e shpenzimeve dhe niveli i të ardhurave që nevojiten për të përballuar këto shpenzime, varion në varësi të disa faktorëve, si niveli i jetesës, vendi i banimit, dhe përparësitë individuale të shpenzimeve. 1.
STRUKTURA E SHPENZIMEVE FAMILJARE 2024
Sipas të dhënave të Anketës së Buxhetit të Familjeve, shpenzimet mesatare mujore për një familje shqiptare janë 91,675 lekë, me një rritje prej 3.7% krahasuar me vitin e kaluar. Kjo strukturë përbëhet nga disa kategori kryesore.
- Ushqime dhe Pije Joalkoolike. Përbëjnë 40% të shpenzimeve totale, që arrijnë në 36,349 lekë/muaj. Ky është një shpenzim thelbësor dhe një nevojë bazë për çdo familje.
- Banesë, Ujë, Energji Elektrike dhe Qira. Përfaqësojnë 9.7% të shpenzimeve totale, që janë 8,904 lekë/muaj. Ky shpenzim ka një peshë të konsiderueshme për familjet që jetojnë në qytete të mëdha, ku çmimet e qirave dhe energjisë janë të larta.
- Transport, Akomodim dhe Restorante. Kjo kategori përbën 7.4% të buxhetit, që arrin në 6,755 lekë/muaj. Kjo përfshin shpenzimet për udhëtime, transport publik, dhe aktivitete sociale si restorante.
- Të Tjera Shpenzime. Kjo kategori përfshin arsimin, shëndetësinë, argëtimin, veshmbathjen dhe përkujdesjen për fëmijët ose të moshuarit, dhe arrin në 42.9% të buxhetit total. Këto shpenzime përbëjnë një pjesë më të vogël, por janë të rëndësishme për mirëqenien e familjeve.
TË ARDHURAT QË NEVOJITEN PËR TË PËRBALLUAR SHPENZIMET
Për të pasur një pasqyrë më të qartë të ndarjes së të ardhurave dhe mundësive për t’i mbuluar këto shpenzime, është e rëndësishme të analizojmë të ardhurat që duhen për të mbuluar shpenzimet për një familje mesatare dhe një individ.
Familja me Dy Paga Minimale (80,000 lekë/muaj)
- Ushqime dhe Pije Joalkoolike. 36,349 lekë
- Banesë, Ujë, Energji Elektrike dhe Qira. 8,904 lekë
- Transport dhe Shpenzime të Tjera. 10,000 lekë
- Total i Shpenzimeve. 55,000 lekë (kjo mund të rritet më tej për kategoritë si argëtimi dhe shëndetësia)
Në këtë skenar, një familje me dy paga minimale prej 80,000 lekë/muaj do të mund të përballojë shpenzimet bazë, si ushqimi, strehimi dhe transporti. Megjithatë, kjo shumë është e kufizuar për shpenzimet për aktivitete sociale dhe shërbime të tjera, si arsimi dhe shëndetësia. Prandaj, për të pasur një nivel jetese më të mirë, kjo familje ka nevojë për ndihmë shtesë nga politika sociale, mundësi për trajnim profesional ose kursime shtesë.
Familja me të Ardhura nga Shteti (40,000 lekë/muaj)
- Ushqime dhe Pije Joalkoolike. 36,349 lekë
- Banesë, Ujë, Energji Elektrike dhe Qira. 8,904 lekë
- Transport dhe Shpenzime të Tjera. 10,000 lekë
- Total i Shpenzimeve. 55,000 lekë
Për një familje që ka të ardhura nga shteti prej 40,000 lekë/muaj, ka një mungesë të dukshme për të mbuluar shpenzimet bazë. Ky nivel të ardhurash është shumë i kufizuar dhe nuk mund të përballojë shpenzimet për mirëqenien e plotë të familjes, duke krijuar një varfëri relative. Në këtë rast, familja ka nevojë për mbështetje shtesë, ndihmë sociale, ose mundësi për punë të tjera.
Duke analizuar shpenzimet e familjeve dhe të ardhurat që nevojiten për t’i përballuar ato, mund të konkludohet se familjet me të ardhura të ulëta (p.sh., dy paga minimale ose ndihma sociale) kanë vështirësi të konsiderueshme në përballimin e shpenzimeve të jetesës.
Kjo krijon nevojën për mbështetje shtesë, përfshirë politika sociale, mundësi për kurse profesionale, dhe nxitjen e mundësive për punësim. Rritja e kostove të jetesës, veçanërisht për ushqime dhe shërbime bazë, është një faktor që shton presionin mbi individët dhe familjet me të ardhura të ulëta.
Për të siguruar një nivel jetese më të qëndrueshëm dhe për të mundësuar zhvillimin personal dhe profesional, do të ishte e nevojshme të krijohen mundësi të reja për individët dhe familjet që mbështeten në mundësi të kufizuara ekonomike.
file:///C:/Users/hp/Desktop/al.pdf
