Gjyqet e arbitrazhit, 181 milionë euro barra në buxhetin 2025

Përllogaritet në 181 milionë euro kosto që buxheti I shtetit duhet të paguajë vitin e ardhshëm për gjyqet në arbitrazhin ndërkombëtar. Shifra është publikuar në relacionin që shoqëron projektbuxhetin 2025, të dorëzuar tashmë në Kuvend nga MInistria e Financave.

Vendimet e Gjykatës Ndërkombëtare të Arbitrazhit kanë të bëjnë me zgjidhjen e konflikteve në mosmarrëveshjet dy- ose shumëpalëshe, në ngarkim të shtetit shqiptar. Janë gjithsej 7 cështje me kosto financiare të përcaktuara dhe që në total arrijnë në 181 milionë euro.

“Duke pasur parasysh efektet e qënësishme financiare që rëndom shoqërojnë këto vendime, ato vlerësohen me risk të konsiderueshëm për buxhetin e shtetit. Në pjesën më të madhe, efektet financiare që rrjedhin nga zbatimi i këtyre vendimeve janë përballuar nga buxheti i vetë institucioneve buxhetore (kryesisht ministri linje), të cilat kanë qenë edhe palë e paditur në gjykimet respektive”, theksohet në relacionin që shoqëron buxhetin 2025.

Në këtë draft saktësohet se në rastet kur palë e paditur cilësohet “shteti shqiptar” apo “qeveria shqiptare”, këto vendime likujdohen përmes buxhetit të Ministrisë së Financave dhe/ose fondit rezervë të buxhetit të shtetit, nëse lind nevoja.

Ministria e Financave, në vazhdimësi, ka rekomanduar forcimin e rolit negociues të institucioneve buxhetore dhe Avokaturës së Shtetit në çështjet e kësaj natyre, si edhe disiplinimin e procesit të shlyerjes financiare të përfituesve. Kjo, me qëllimin final të lehtësimit, reduktimit dhe/ose shmangies së barrës financiare mbi buxhetin e shtetit. Më poshtë paraqitet tabela përmbledhëse e detyrimeve për vendimet e Arbitrazhit Ndërkombëtar, bazuar në informacionin që disponon Ministria e Financave

Vlen të theksojmë se, monitorimi dhe raportimi i vendimeve të GJEDNJ-së dhe Arbitrazhit Ndërkombëtar është institucionalizuar përmes përfshirjes në udhëzimin plotësues nr.1, datë 24.1.2024, “Për zbatimin e buxhetit të vitit 2024”, të skedulit të detyrueshëm kohor të raportimit të tyre nga ML/IB dhe Avokatura e Shtetit, si edhe të formateve standarde respektive për qëllim analize, transparence dhe raportimi të detyrimeve kontingjente të qeverisjes së përgjithshme.