Lufta kundër informalitetit? Cfarë fshihet pas nismës së qeverisë

Nga Aurora Sulce, Producente Ekzekutive për Biznesin në A2 CNN

Qeveria ka shpallur objektivin e saj për të luftuar paranë që qarkullon në mënyrë informale, atë që ndryshe e quajmë si paraja cash në ekonomi. Një synim që nuk është rastësor, duke pasur parasysh dy elementë: së pari, informalitetin e lartë që shoqërohet me miliona euro të munguara në arkën e shtetit dhe së dyti, zhvlerësimi i fortë i euros, që një ndër burimet ka pikërisht paranë informale.

Të dhënat tregojnë se niveli I parasë cash në ekonomisë shqiptare ka pësuar rritje të vazhdueshme dhe të pandalshme në vite. Në 2023-in është shënuar edhe rekordi me mbi 393 miliardë lekë, që qarkullojnë jashtë kanaleve zyrtare.

Në një krahasim me vendet e tjera, ne kemi dukshëm nivelin më të lartë të parasë cash në ekonomi.

Sipas të dhënave, 23.5% e totalit të parasë në qarkullim në Shqipëri është jashtë kanaleve zyrtare. Ndërkohë që vendet e tjera e kanë këtë tregues  maksimumi 9.2% si në rastin e Eurozonës apo edhe 7% si në Serbi dhe në Maqedoninë e Veriut ose 3 herë më pak se ne.

🎙️ Podcast “Money Hour” | Fast News Economy

🏛️ LIGJET E BIZNESIT–Ligji në Kohë Reale për Biznesin Modern

Përballë një situate të tillë që ka pasoja të konsiderueshme negative në ekonomi, por edhe procesit të integrimit të vedit, qeveria është detyruar të shpallë disa masa.

(GR 3) Sipas asaj që është deklaruar në strategjinë afatmesme fiskale 2024-2027 do të luftohet informaliteti i parave; do të bëhet kufizimi i pagesave cash për qytetarët në 750 euro, si dhe kufizimi i pagesave cash për bizneset, në vlera nën 1.500 euro

Kufizimi i pagesave cash do të kërkojë shtimin e bankomatësve dhe kartave bankare në qarkullim.

Në të gjithë vendin janë aktivë 925 bankomatë, ku thuajse gjysma janë të vendosur në Tiranë. Qytetet e vogla dhe zonat rurale mbeten thuajse të pambuluara me një shërbim të tillë.

Rrjehdimisht, përdorimi i kartave bankare dhe bankomatëve në momentin e kufizimit të pagesave cash pritet të sjellë vështirësi për një pjesë të qytetarëve, si pensionistët; ata që jetojnë në fshat dhe për shtresat vulnerabël.