LIGJET E BIZNESIT
Lëvizjet e turistëve ndërkombëtarë në botë pritet të arrijnë nivelet para pandemisë në vitin 2024.
Por, rimëkëmbja e sektorit të udhëtimit dhe turizmit, që nga pandemia, nuk ka qenë pa sfida. Shtojini kësaj, edhe faktorët makroekonomikë, gjeopolitikë dhe mjedisorë, të cilët kanë shtuar presionet mbi industrinë.
Këto presione do të përforcohen dhe do të evoluojnë, gjatë viteve të ardhshme dhe, së bashku me rritjen e teknologjive dixhitale dhe inteligjencës artificiale (IA), mund ta detyrojnë industrinë e udhëtimeve të përshtatet.
Disa ekonomi janë në pozitë më të mirë se të tjerat, për të bërë këto ndryshime, për t’iu përgjigjur rreziqeve të ardhshme dhe për të siguruar, që udhëtimi dhe turizmi, të jenë një shtytës i rritjes ekonomike dhe zhvillimit.
Me këtë në mendje, Indeksi i Zhvillimit të Udhëtimit dhe Turizmit (Travel & Tourism Development Index, TTDI) i Forumit Ekonomik Botëror (WEF), synon të shërbejë si një pikë referimi, për palët e interesuara, për të vlerësuar përparimin, për të informuar vendimet dhe politikat dhe për të inkurajuar një rritje të qëndrueshme dhe elastike.
Rimëkëmbje në kushte sfiduese
Europa dominon 10 ekonomitë më të mira për T&T, siç renditet nga indeksi i 2023, megjithëse vendi i parë është zënë nga SHBA.
Por, indeksi tregon gjithashtu, se ndërsa 71 nga 119 ekonomitë, që ai rendit, i kanë përmirësuar rezultatet e tyre midis 2019 dhe 2023, përmirësimi mesatar është vetëm 0.7% mbi nivelet para pandemisë.
Nga njëra anë, rikthimi në udhëtime dhe turizëm, ka përkuar me rritjen e kapacitetit dhe lidhjes globale të rrugëve ajrore, përmirësimin e hapjes ndërkombëtare dhe rritjen e investimeve në burimet natyrore dhe kulturore, që nxisin turizmin.
Nga ana tjetër, ka mungesa të vazhdueshme të fuqisë punëtore dhe kapaciteti dhe lidhja e rrugëve ajrore, investimet kapitale dhe produktiviteti, kanë luftuar për të mbajtur ritmin me kërkesën.
Kjo ka krijuar një çekuilibër të ofertës dhe kërkesës, i cili, së bashku me presionet inflacioniste, ka çuar në uljen e konkurrueshmërisë së çmimeve dhe ndërprerje të shërbimeve.
Europa dhe Azi-Paqësori kanë kushtet më të favorshme
Nga 30 vendet më të mira të TTDI në 2023, 26 janë vende me të ardhura të larta. Nëntëmbëdhjetë prej tyre ndodhen në Europë dhe shtatë në Azi Paqësor.
Këto vende, përfitojnë nga mjediset e favorshme të biznesit dhe tregjet e punës, politikat e hapura të udhëtimit, përdorimi i teknologjisë së avancuar, infrastruktura e shkëlqyer e transportit dhe turizmit, dhe atraksionet e pasura natyrore, kulturore dhe të kohës së lirë.
Si rezultat, ky grup prej 30 vendesh, përbënte më shumë se tre të katërtat e PBB-së së industrisë T&T në 2022, dhe 70% të rritjes së PBB-së midis 2020 dhe 2022.
Por, edhe pse ky grup po kryeson, shumë nga përmirësimet mbi mesataren, vijnë nga vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme, duke përfshirë Afrikën Sub-Sahariane dhe Veriore, Euroazinë, Amerikën e Jugut, Azinë Jugore, Ballkanin dhe Europën Lindore.
Ndërsa shumë prej tyre kanë treguar përmirësime, këto vende më pak të pasura, ende përbëjnë shumicën dërrmuese të pikëve nën mesataren në indeks.
Nevojiten më shumë investime, për të ndihmuar në rritjen e pjesës së tyre në treg dhe për të përmirësuar gatishmërinë, për rreziqet dhe mundësitë e ardhshme.
Nevojitet përparim për elasticitetin dhe barazinë
Aftësia për t’u rritur e sektorit të udhëtimit dhe turizmit, është e kufizuar nga sfidat, si tregjet e shtrënguara të punës, kufizimet fiskale në rritje dhe shqetësimet rreth kushteve të shëndetit dhe sigurisë.
Rezistenca e tregut të punës, do të jetë një faktor gjithnjë e më i rëndësishëm për sektorin, por çështjet si barazia e mundësive të punësimit, të drejtat e punëtorëve dhe mbrojtja sociale, po mbajnë shumë ekonomi – veçanërisht ato me të ardhura të ulëta dhe të mesme – në këtë fushë.
Një tjetër pengesë e madhe për sektorin, është balancimi i rritjes me qëndrueshmërinë. Edhe pse ka pasur përparim të gjerë, në fusha si qëndrueshmëria e energjisë, disa përparime – si rënia e emetimeve gjatë pandemisë – ka të ngjarë të jetë vetëm e përkohshme.
