Evazioni fiskal dhe informaliteti mbetet i lartë në sektorin e turizmit. Dëshmi e qartë për këtë ishte fakti se pavarësisht boom-it të mbi 10 milionë turistëve vitin e kaluar, të ardhurat në buxhetin e shtetit ishin të pakta.
Sipas zyrtarëve të Ministrisë së Financave, strukturat hoteliere deklarojnë 8-9 herë më pak se qarkullimi real. Për këtë arsye është vendosur që të përcaktohen çmime reference dhe kuota për kapacitetin e shfrytëzimit të dhomave.
“Patëm vjet 10 milionë turistë, kemi bere përllogaritje sa ditë qëndrimi kanë, sa janë shpenzimet e tyre ditore, sa janë të ardhurat që gjenerohen nga ata, shpenzimet për ushqimin dhe kemi arritur në konkluzion që kemi problematika të mëdha dhe duhet ti adresojmë. Ka nënraportim të kapaciteteve dhe qarkullimit që bëjnë, turnoveri është 8-9 herë më i madh se qarkullimi real. Një nga mekanizmat dhe pse jo më i mirë është caktimi i kuotave. Dhe nuk është e paarsyeshme që të moscaktohen referencat. Natyrisht që kontrolli është më i mirë, por nuk mund të kontrollojmë çdo strukturë në çdo cep të vendit. Kemi ndërhyrë dhe përmes ligjit të turizmit, ku do të bëhet regjistri i strukturave, dhe administrata tatimore do të ketë një regjistër të plotë për ti kontrolluar”, deklaroi Niko Lera, drejtor i Politikave Fiskale në Ministrinë e Financave.
Konkretisht, qarkullimi real nga strukturat do të duhej të ishte në nivelin e 3 miliardë lekëve. Por informaliteti është ekzistent edhe në qiradhëniet afatshkurtra përmes platformave Booking dhe AirBNB.
“Qarkullimi është 2 miliardë dollarë , 1 miliardë konsumi dhe në total 3 miliardë. Në deklarimet e tatimpaguesve që ushtrojnë veprimtari në fushën e hoteleve, qarkullimi rezulton 200 milionë. Por jo të gjithë flenë në hotele të regjistruara. Në 10 milionë turistë, 1.5 milionë janë vëllezërit kosovarë që rrinë tek miq, të njohur, shoqëri. Një pjesë e madhe e strukturave akomoduese janë biznese të vogla. 70-80 për qind janë skemës së TVSH dhe s’kemi informacion për ato. Prandaj kërkohet reformë dhe gjithëpërfshirje. Siç po marrim masa për subjektet që reklamojnë në AirBNB dhe booking. Kemi shumë për të bërë. Ka shumë faktorë që ndikojnë në këtë gjendje”, u shpreh Lera.
Skema e referencave është pjesë e projektligjit “Për turizmin”, që qeveria e ka sjellë për diskutim në komisionet parlamentare.