Emigrimi dhe informaliteti në tregun e punës e kanë vendosur në vështirësi serioze skemën e pensioneve, e cila prej vitesh po vuan nga një deficit i lartë dhe po mbështetet me miliarda lekë nga buxheti i shtetit. Ministria e Financave po sheh tre mundësi për të ngushtuar deficitin dhe shpëtuar skemën. Zv.ministrja e Financave, Olta Manjani ka shpjeguar në TV Scan sesi do të bëhet përmirësimi i qëndrueshmërisë financiare të skemës së pensioneve.
“E para është rritja ekonomike. Shifrat tregojnë se skema e pensioneve vitet e fundit është mbështetur nga rritja ekonomike. Shpenzimet e skemës së sigurimeve shoqërore nga viti 2015 deri në vitin 2022 janë rritur nga 7.4% e PBB në 7.9% e PBB-së, pra me 0.5%. Në të njëjtën kohë, kur të ardhurat nga e njëjta skemë janë rritur me 0.9%. Pra, nga 4.2% në 5.1%. Rritja e të ardhurave me ritëm më të shpejtë se shpenzimet tregon për ngushtimin e deficitit të skemës së pensioneve.
Elementi demografik është mbizotërues që këto skema janë deficitare, nuk kemi çfarë të bëjmë. Masat e dytë janë masat sociale. Ne po rishikojmë paketën e bonusit të bebeve dhe do të rrisim garancinë e fëmijëve. Po shohim të gjithë strategjinë për mbrojtjen sociale të fëmijëve dhe garancinë rinore, me qëllim punësimin e të rinjve.
Masat e treta janë masat administrative. Shtylla e tretë që është miratuar në parlament, ligji i pensioneve private që është në kontekstin e zgjerimit të bazës kontributive, ku çdo i punësuar në sektorin privat mund të kontribuojë në kundrejt një skemë vullnetare private, një skemë e eksperimentuar në Shqipëri, siç është Banka e Shqipërisë apo Instituti i Sigurimeve Shoqërore vetëm me punonjësit e tyre. Tashmë ligji parashikon kontributet përmes kësaj skeme për të gjithë individët.
Do të ishte shumë mirë që çdo punonjës të ndërgjegjësohej që këto para që investohen sot nëpërmjet kësaj skeme në kompanitë e sigurimit do të rikthehen në formën e një pensioni ose e gjitha kur personi del në pension, ose me këste siç merret pensioni në sektorin publik. Ne jemi në momentin kur po sigurojmë shtyllën e dytë, që nuk është vullnetare, por e detyrueshme, që ka ato ndjeshmëritë e veta”, shpjegoi Manjani.
Shtylla e dytë për të cilën foli zv.ministrja aplikohet aktualisht në shumë vende, përfshi ato të rajonit si Maqedonia e Veriut dhe kanë rezultuar efikase.
