LIGJET E BIZNESIT
Çmimet e larta janë çështja më shqetësuese ekonomike e shqiptarëve sipas rezultateve të Barometrit të Ballkanit 2025 të publikuar së fundmit nga Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal.
Për 72 për qind të shqiptarëve rritja e çmimeve janë problemi më madhor, niveli më i lartë në Rajon, pas Kosovës ku për 77 % të qytetarëve atje çmimet janë një problem shqetësues.
Sipas KRB në vitin 2025, rritja e çmimeve dhe inflacioni vazhdojnë të kryesojnë listën e shqetësimeve publike, të përmendura nga 66% e të anketuarve, një rritje e lehtë nga 64% në vitin 20241. Situata e përgjithshme ekonomike mbetet çështja e dytë më e përmendur me 44%, duke shënuar një rënie graduale nga 45% në vitin 2024 dhe 47% në vitin 2023. Korrupsioni shihet ende si një sfidë kryesore, e identifikuar nga 35% e qytetarëve në vitin 2025, krahasuar me 36% në vitin 2024 dhe 27% në vitin 2023.
Qytetarët në të gjithë vendet e Ballkanit Perëndimor (ËB6) vazhdojnë ta shohin bashkëpunimin rajonal si një nxitës të fuqishëm të progresit.
Barometri më i fundit tregon se pothuajse gjysma e të anketuarve në të gjithë ËB6 tani i kushtojnë më shumë rëndësi asaj që e bashkon rajonin sesa asaj që e dallon atë, ndërsa vetëm rreth 14% përqendrohen më shumë te përçarjet dhe afërsisht një e treta mbeten neutralë.
Në vitin 2025, mosbesimi historik dhe politika nacionaliste vazhdojnë të shihen si pengesat kryesore për bashkëpunimin rajonal midis 6 vendeve të Rajonit.
Mbështetja për anëtarësimin në BE është rritur në të gjithë BP6-ën, duke arritur në 64% në përgjithësi krahasuar me 54% në vitin 2024. Shqipëria (86%) dhe Kosova* (78%) tregojnë mbështetjen më të fortë. Edhe vendet e tjera të BP6-ës shënojnë rritje të dukshme, duke reflektuar një optimizëm në rritje rreth integrimit në BE në rajon.
Mbështetja për anëtarësimin në BE në BP6 është në nivelin më të lartë në një dekadë, duke u rritur nga 39% në vitin 2016 në 64% në vitin 2025. Gjatë së njëjtës periudhë, pjesa e atyre që e konsiderojnë anëtarësimin në BE ”të keq” ka rënë nga 20% në vetëm 9%, duke sinjalizuar një optimizëm në rritje dhe një rënie të skepticizmit ndaj integrimit evropian.
Pritjet për anëtarësimin në BE në BP janë bërë pak më optimiste në vitin 2025. Një pjesë gjithnjë e në rritje e të anketuarve tani perceptojnë se anëtarësimi mund të ndodhë deri në vitin 2030 (26%, nga 20% në vitin 2024) ose deri në vitin 2035 (25%, nga 23%).
Në të njëjtën kohë, më pak njerëz presin që kjo të ndodhë pas vitit 2040 (9%, nga 11%) ose besojnë se nuk do të ndodhë kurrë (17%, nga 18%), ndërsa pikëpamjet se anëtarësimi do të ndodhë rreth vitit 2040 mbeten përgjithësisht të qëndrueshme (13% kundrejt 14%).
Qytetarët n e 6 vendeve e lidhin gjithnjë e më shumë anëtarësimin në BE me përfitime, veçanërisht fitimet ekonomike dhe lëvizshmërinë. Prosperiteti ekonomik mbetet pritja kryesore, e përmendur nga 47% e të anketuarve (nga 43% në vitin 2024), e ndjekur nga liria për të udhëtuar, e cila është rritur në 36% (nga 27% në vitin 2024). Liria për të studiuar dhe punuar në BE, si dhe paqja dhe stabiliteti i qëndrueshëm, përmenden secila nga 28% e të anketuarve (krahasuar me 35% dhe 27% përkatësisht në vitin 2024).
Në vitin 2025, qytetarët në 6 vendet e Perëndimit raportojnë një rritje në përdorimin e shërbimeve digjitale krahasuar me vitin 2024. Sipas perceptimeve publike, blerjet online (44% kundrejt 36%) dhe shërbimet bankare online (37% kundrejt 31%) mbeten shërbimet më të përdorura, duke nënvizuar rolin në rritje të mjeteve digjiitale në jetën e përditshme.
Përqindja e të anketuarve që thonë se përdorin inteligjencën artificiale është pothuajse trefishuar (29% kundrejt 10%), ndërsa ata që raportojnë përdorimin e transmetimit të videos janë rritur gjithashtu (26% kundrejt 21%), duke treguar një ppanoramë digjital që po diversifikohet me shpejtësi. Në të kundërt, përdorimi i perceptuar i shërbimeve të qeverisjes elektronike ka mbetur përgjithësisht i qëndrueshëm (19% kundrejt 20%).
Perceptimet publike për rreziqet e lidhura me krimet në internet kanë rënë (40% kundrejt 46%). Shqetësimi për sigurinë e pagesave online ka rënë gjithashtu (26% kundrejt 30%).
Në vitin 2025, qytetarët në ËB6 tregojnë një ndërgjegjësim më të lartë për sfidat mjedisore në komunitetet e tyre lokale, veçanërisht ato që lidhen me ndotjen. Ndotja e ajrit përmendet më shpesh (61%, nga 57% në vitin 2024), ndërsa shqetësimi për ndotjen e ujit është rritur gjithashtu (52% kundrejt 43%), e ndjekur nga ndotja e tokës (44% kundrejt 38%).
Në të gjithë BP6-ën, qytetarët shprehin nivele relativisht më të larta besimi në disa institucione kyçe. Organizatat fetare shihen më pozitivisht, me 69% të të anketuarve që raportojnë ‘mjaft’ ose ‘shumë’ besim, të ndjekura nga forcat e armatosura (62%) dhe Bashkimi Evropian (60%).
Në të njëjtën kohë, opinioni publik mbetet kritik ndaj institucioneve kryesore politike vendase. Partitë politike tërheqin nivelet më të larta të mosbesimit, me 77% që shprehin pak ose aspak besim, të ndjekura nga parlamentet (70%) dhe mediat sociale (69%).
Në vitin 2025, të rinjtë në BP6 (mosha 18-24 vjeç) shprehin besim të përtërirë në përfitimet e anëtarësimit në BE. Pas një rënieje graduale nga 70% në vitin 2021 në 59% në vitin 2024, pjesa e të rinjve që e shohin anëtarësimin në BE si të mirë për ekonominë është rritur në 71%, duke arritur nivelin më të lartë në pesë vjet dhe duke sinjalizuar një ringjallje të fortë të optimizmit në lidhje me integrimin.
Të rinjtë i shohin çmimet në rritje/inflacionin (58%), situatën ekonomike (37%) dhe korrupsionin (36%) si sfidat kryesore ekonomike, ndërsa i japin më shumë peshë se popullsia e përgjithshme ikjes së trurit/emigrimit (28%) dhe cilësisë së arsimit (20%). Papunësia (27%) mbetet një shqetësim kryesor, ngjashëm me popullsinë e përgjithshme (25%)./Monitor
