LIGJET E BIZNESIT
Industria e prodhimit dhe zhvillimit të softuerit në Shqipëri do të hyjë në një regjim të ri tatimor nga 1 Janari 2026.
Konkretisht, kompanitë që ushtrojnë aktivitet ekonomik në Shqipëri, në fushën e zhvillimit të softuerit dhe që janë regjistruar para datës 17 maj 2023 do të vazhdojnë të përfitojnë nga norma e reduktuar prej 5 për qind e tatimit mbi fitimin deri më 31 dhjetor 2025.
Pas këtij afati, të gjitha bizneset e kësaj fushe do të kalojnë automatikisht në normën standarde prej 15 për qind të tatimit mbi fitimin. Ky ndryshim prek veçanërisht kompanitë e teknologjisë së informacionit që prej vitesh kanë qenë pjesë e një skeme preferenciale fiskale, e cila synonte nxitjen e investimeve në sektorin IT dhe rritjen e konkurrueshmërisë së Shqipërisë në tregjet rajonale dhe globale të teknologjisë.
Sipas vlerësimeve të qeverisë, rritja e tatimit për këtë kategori biznesesh pritet të sjellë të ardhura shtesë për buxhetin e shtetit gjatë viteve 2026 dhe 2027, të cilat janë llogaritur rreth 0.036 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto çdo vit. Edhe pse shifra duket modeste në nivel makroekonomik, efekti në sektor mbetet i rëndësishëm, duke marrë parasysh se një pjesë e ndjeshme e industrisë shqiptare të IT-së përbëhet nga kompani të vogla dhe të mesme.
Ky ndryshim pritet të ketë ndikim në industrinë e teknologjisë, e cila deri tani ka përfituar nga mbështetje fiskale për të stimuluar rritjen, inovacionin dhe krijimin e vendeve të punës me vlerë të lartë. Në vitet e fundit, sektori i IT ka treguar rritje të shpejtë, është bërë një hallkë e rëndësishme për eksportet e shërbimeve dhe ka tërhequr investime nga kompani të huaja që operojnë përmes modeleve të outsourcing dhe shërbimeve të zhvillimit softuare për tregjet ndërkombëtare.
Sipas të dhënave të tregut dhe raporteve ekonomike, në vend operojnë rreth 2,500 deri në 3,200 subjekte që ofrojnë shërbime IT, ku mbi 1,000 kompani fokusohen drejtpërdrejt në prodhimin dhe zhvillimin e softuerit, shërbime cloud dhe konsulencë teknologjike.
Për sa i përket forcës punëtore, sektori llogarit më shumë se 20 mijë punonjës, ndërsa rreth 7,000 – 8,500 prej tyre janë të angazhuar në profile teknike si programues, inxhinierë softueri, specialistë të sigurisë kibernetike, DevOps dhe analistë të të dhënave. Për më tepër, vlerësohet se mbi 5,000 freelancerë shqiptarë ofrojnë shërbime teknologjike në tregun ndërkombëtar përmes platformave online, duke kontribuar në rritjen e eksportit të shërbimeve.
Kontributi i sektorit IT në ekonominë shqiptare përllogaritet në rreth 2 për qind të PBB-së dhe Tirana mbetet epiqendra e aktivitetit, duke përqendruar rreth 80 për qind të bizneseve dhe forcës punëtore në këtë sektor.
Sektori përfshin një gamë të gjerë aktivitetesh teknologjike, ku më kryesoret janë: Zhvillim aplikacionesh web dhe mobile; Shërbime software outsourcing për tregun europian; sisteme të menaxhimit të proceseve; Konsulencë IT dhe implementim sistemesh; Infrastrukturë IT dhe shërbime teknike mbështetëse Startup-e inovative dhe platforma SaaS, etj.
