Vitet e fundit, interesi për Fenomenet Ajrore të Paidentifikuara (UAP) është rritur ndjeshëm, duke i shtyrë institucionet dhe shkencëtarët të kërkojnë mjete të reja për t’i studiuar ato. Në vitin 2021, Zyra e Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare (ODNI) publikoi një raport me informacione të deklasifikuara mbi UAP-të, e ndjekur nga raportet vjetore nga Departamenti i Mbrojtjes përmes Zyrës së Zgjidhjes së Anomalive në Gjithë domenet (AARO). Pavarësisht këtyre përparimeve, të dhënat shkencore të disponueshme për publikun mbeten të kufizuara.
Për të mbushur këtë boshllëk, Qendra Harvard-Smithsonian për Astrofizikën (CfA) dhe Projekti Galileo kanë zhvilluar një observator inovativ. Bëhet fjalë për Dalek, një kamerë infra të kuqe e krijuar për të skanuar qiellin për gjurmë të mundshme të anijeve kozmike jashtëtokësore,.
Projekti, i udhëhequr nga Laura Domine e Universitetit të Harvardit është pjesë e Projektit Galileo, dhe u prezantua në Lunar and Planetary Science Conference 2025 (LPSC 2025), me detaje të publikuara në revistën “Sensors”.
Dalek bazohet në rekomandimet e NASA-s në një studim të vitit 2023 dhe thekson rëndësinë e sensorëve shumë reagues, të aftë për të mbledhur të dhëna për UAP-të në mijësekonda, duke regjistruar lëvizjen, formën, ngjyrën dhe madje edhe tingullin e tyre. Observatori është i pari në një rrjet në zgjerim, me dy objekte të tjera në ndërtim në Pensilvani dhe Nevada. Këto instrumente funksionojnë në breza të shumëfishtë spektri, duke përfshirë infra të kuqe, optike, radio dhe audio, duke mundësuar monitorimin shumëndjesor të objekteve në qiell.
Sipas profesor Avi Loeb, drejtues i Projektit Galileo, observatorët që funksionojnë mbledhin rreth 100,000 objekte në muaj, duke kontribuar në bazën më të madhe të të dhënave të krijuar ndonjëherë për fenomenet ajrore. Analiza e këtyre të dhënave bëhet përmes algoritmeve të sofistikuara të mësimit të makinerive, duke përfshirë You Only Look Once (YOLO) për zbulimin e objekteve dhe Simple Online dhe Tracking Realtime (SORT) për rindërtimin e trajektores.
Në pesë muajt e parë të funksionimit, ekipi studioi gjysmë milioni objekte, duke identifikuar anomali në rreth 16% të trajektoreve të vëzhguara. Nga këto, 144 mbeten të pashpjeguara, por mund të rrjedhin nga objekte të zakonshme, natyra e të cilave nuk mund të përcaktohet pa të dhëna të mëtejshme.
Qëllimi i projektit është të izolojë çdo dëshmi të teknologjive përtej atyre të njohura për njeriun, të ashtuquajturat teknofirma. Loeb thotë se edhe një objekt anormal në një milion mund të përfaqësojë një zbulim të madh, duke sugjeruar ekzistencën e qytetërimeve jashtëtokësore me njohuri të avancuara shkencore.
Nëse Iniciativa Dalek arrin të zbulojë fenomene të pashpjegueshme, ajo mund të ndryshojë mënyrën se si ne e kuptojmë kozmosin dhe pozicionin tonë brenda tij.