Pesëdhjetë vjet më parë, dy fëmijë nga Seattle e përmbysën industrinë e teknologjisë. Ndërkohë që të gjithë mendjet e mëdha në fushën e kompjuterëve personalë ishin të përqendruara te makineritë hardware-t e “mikrokompjuterëve” Bill Gates dhe Paul Allen po mendonin për teknologjinë që bënte makinat të funksiononin: software-n. Ajo ide, e mbjellë nga Allen në apartamentin e Gates pranë Bostonit, u bë fillimi i epikut të Microsoft-it.
Gates dhe Allen lançuan “Micro-Soft” më 4 prill 1975, nga një zyrë e vogël në një qendër tregtare në Albuquerque, N.M., përpara se të zhvendoseshin në Bellevue dhe më pas në Redmond. Gjatë dekadave që pasuan, mes ndryshimeve në drejtim, hetimeve të ashpra qeveritare dhe miliarda mbi miliarda dollarë të ardhura, dhjetëra mijëra punonjës kaluan nëpër Microsoft për të dëshmuar, dhe për të shtuar, legjendën e industrisë së teknologjisë.
Microsoft ndërtoi gjëra. Shkatërroi gjëra. Krijoi mundësi për njerëzit që kurrë nuk mendonin se do të punonin në industrinë e teknologjisë. I dha disa prej tyre mundësinë për një pension të rehatshëm që në fillim të jetës së tyre, dhe histori personale për të treguar. Edhe ndërsa plaket, themeluesi i Microsoft, Bill Gates, ende e kujton me nostalgji kodin kompjuterik katalitik që shkroi 50 vjet më parë, që hapi një horizont të ri në teknologji.
Megjithëse kodi që Gates shtypi në një makinë teleteksti mund të duket i thjeshtë krahasuar me atë që fuqizon platformat moderne të inteligjencës artificiale, ai luajti një rol kritik në krijimin e Microsoft-it në prill të vitit 1975 — një përvjetor i artë që kompania e Redmond, Washington do të festojë të premten. Gates, 69 vjeç, e parapriu këtë përvjetor me një postim në blog ku kujton se si ai dhe miku i tij i vjetër nga shkolla e mesme i ndjeri Paul Allen u angazhuan për të krijuar “fabrikën e parë të software-it” në botë pasi lexuan një artikull në numrin e janarit 1975 të revistës Popular Electronics rreth Altair 8800, një minikompjuter që do të funksiononte me një çip të vogël të prodhuar nga kompania e atëhershme e panjohur, Intel.
Artikulli frymëzoi Gates, i cili ishte vetëm një student i parë në Universitetin e Harvardit, dhe Allen për të telefonuar prodhuesin e Altair-it, Micro Instrumentation and Telemetry Systems, dhe për t’i premtuar CEO-së së kompanisë, Ed Roberts, se ata kishin zhvilluar një software që do t’u mundësonte konsumatorëve të kontrollonin hardware-in. Kishte vetëm një problem: Gates dhe Allen ende nuk e kishin shkruar kodin që i kishin premtuar Roberts-it.
Gates dhe Allen iu përveshën sfidës duke u mbështetur te gjuha e programimit BASIC, e zhvilluar në vitin 1964 në Kolegjin Dartmouth, por ata ende duhej të gjenin një mënyrë për të bërë teknologjinë të ishte e përputhshme me kompjuterin e ardhshëm Altair, edhe pse ata nuk kishin as një prototip të pajisjes. Pas dy muajsh pune të palodhur me shumë pak gjumë, Gates përfundoi kodin që u bë baza e sistemit të parë operativ të Altair-it.
“Ai kod mbetet ende më i miri që kam shkruar ndonjëherë,” shkroi Gates në postimin e tij në blog, i cili përfshin një mundësi për të shkarkuar programin origjinal. Ky kod do të shërbente si bazë për një biznes që do ta bënte kompjuterin personal një element të zakonshëm në çdo shtëpi, me një suitë software-sh që përfshinte programet Word, Excel dhe PowerPoint, si dhe sistemin operativ Windows që ende fuqizon shumicën e kompjuterëve personalë sot.
“Ajo ishte revolucioni,” tha Gates për kodin në një video që shoqëron postimin e tij. “Ajo ishte gjëja që hapi epokën e kompjuterëve personalë.” Kujtimi i Gates për kodin është pjesë e një rishikimi nostalgjik që ai ka ndërmarrë këtë vit, ndërsa përgatitet të mbushë 70 vjeç në tetor.
Udhëtimi në kujtesë përfshiu publikimin në shkurt të një memoari ku eksploron vitet e tij të hershme si një fëmijë shpesh i keqkuptuar me pak miq, dhe një përshëndetje për 25-vjetorin e fondacionit filantropik që ai krijoi pasi u tërhoq si CEO i Microsoft-it në vitin 2000. Gjiganti i teknologjisë fillimisht hasi vështirësi pas largimit të Gates, por po përparon me sukses nën drejtimin e CEO-së Satya Nadella dhe ka arritur një vlerë tregu prej rreth 2.8 trilionë dollarësh.
Në shkrimin e tij, Gates gjithashtu reflekton për marrëdhënien e tij të tensionuar me pionierin tjetër të kompjuterëve personalë, të ndjerin Steve Jobs, bashkëthemeluesin e Apple, kompania e të cilit do të festojë përvjetorin e artë vitin e ardhshëm. “Pesëdhjetë vjet është një kohë e gjatë,” tha Gates, pasuria personale e të cilit vlerësohet në rreth 108 miliardë dollarë. “Është çmenduri që ëndrra u bë realitet.”/gatesnotes