LIGJET E BIZNESIT
Si euro ashtu edhe tregjet gjermane të kapitalit ka të ngjarë të nxiten nga rezultati i zgjedhjeve të parakohshme gjermane gjatë fundjavës. Euro u ngjit në mbi 1.05, më e larta në dy muaj gjatë seancës aziatike të së hënës, ndërsa tregjet europiane të aksioneve janë vendosur të hapen më lart sipas çmimeve të së ardhmes. Tregjet presin që rezultati të çojë në një koalicion të favorshëm partiak që përshpejton reformën ekonomike dhe sjell një ndryshim thelbësor në ekonominë më të madhe të Evropës.
Sipas exit poll-eve, rezultatet e parashikuara nga transmetuesi ARD përputhen kryesisht me pritshmëritë. Kristian Demokratët e qendrës së djathtë (CDU/CSU) fituan më shumë vota me 28.5%, e ndjekur nga Alternativa e ekstremit të djathtë për Gjermaninë (AfD) me 20.7%.
Partia Social Demokratike (SPD) e kancelarit Olaf Scholz është në vendin e tretë me 16.5%, rezultati i saj më i keq që nga Lufta e Dytë Botërore, ndërsa të Gjelbërit janë me 11.7%. Demokratët e Lirë (FDP) dhe Aleanca Sahra Wagenknecht (BSW) fituan përkatësisht 4.4% dhe 4.9% të votave, duke i vendosur ata në prag të kapërcimit të pragut prej 5% të kërkuar për përfaqësim parlamentar. Udhëheqësi fitues, Friedrich Merz, deklaroi se ishte koha që palët të zhvillojnë bisedime dhe të krijojnë një qeveri të re deri në Pashkë, duke u lejuar grupeve politike dy muaj për negociata.
Ndërsa rezultati përfundimtar do të varet nga negociatat ndërpartiake, një rezultat i mundshëm është një koalicion qeveritar i formuar nga CDU/CSU dhe SPD, së cilës mund t’i bashkohet një palë e tretë, të Gjelbërit. Një formacion i tillë pritet të hapë rrugën për reformimin e “frenimit të borxhit” të Gjermanisë, një rregull fiskal i miratuar në 2009 që kufizon huamarrjen e qeverisë duke kufizuar deficitin buxhetor në 0.35% të produktit të brendshëm bruto (GDP) të vendit.
“Një rezultat i tillë është më pozitivi për tregun nga të gjitha koalicionet e mundshme dhe ka të ngjarë të rezultojë në formimin e një qeverie relativisht shpejt”, shkroi në një shënim Michael Brown, një strateg i lartë kërkimor në Pepperstone në Londër, duke iu referuar një koalicioni midis CDU dhe SPD.
Ekonomia e Gjermanisë u tkurr për dy vjet radhazi në vitin 2024, duke luftuar me rritjen e çmimeve të energjisë për shkak të pushtimit rus të Ukrainës. Ndërkohë, kufizimet e shpenzimeve qeveritare çuan në tkurrjen e investimeve dhe zgjerimin e kufizuar ushtarak, duke e bërë ish-fuqinë ekonomike të Evropës ngecën e bllokut. Qeveria e re do të duhet gjithashtu të adresojë kërcënimet tarifore të presidentit amerikan Donald Trump dhe thirrjet e tij për Gjermaninë që të rrisë shpenzimet e mbrojtjes.
Megjithatë, pasiguritë mbeten, pasi dy partitë e pakicës nuk kanë arritur ende rezultatet e tyre përfundimtare, ndërsa AfD e ekstremit të djathtë mund të kundërshtojë reformën fiskale. Koalicioni i ri duhet të fitojë dy të tretat e vendeve parlamentare për të siguruar një shumicë.
Si euro ashtu edhe tregjet gjermane të aksioneve ka të ngjarë të shohin një vrull pozitiv në afat të shkurtër mes optimizmit zgjedhor, sipas shumë analistëve. Qeveria e re pritet të rifillojë ekonominë e Gjermanisë dhe të tërheqë më shumë fonde investimi në vend. Euro arriti në 1.05 kundrejt dollarit amerikan javën e kaluar përpara zgjedhjeve. Monedha e përbashkët kishte rënë në pak më shumë se 1.02 – më e ulëta që nga nëntori 2022 – më 3 shkurt, kur Donald Trump njoftoi grupin e tij të parë të planeve tarifore, duke përfshirë tarifat 25% për Meksikën dhe Kanadanë dhe një taksë 10% për mallrat kineze.
Pavarësisht mungesës së kostove të drejtpërdrejta të eksportit për Bashkimin Evropian, këto tarifa ndikojnë ndjeshëm në bizneset evropiane, të cilat janë gjerësisht të ekspozuara ndaj tregtisë globale. Megjithatë, euro është forcuar që atëherë, duke u rritur gati 3% kundrejt monedhës së gjelbër, e nxitur nga vonesa e Trump në zbatimin e planeve të tij tarifore dhe një rritje e gjerë në tregjet evropiane të aksioneve.
Standardi i tregut të aksioneve të Gjermanisë, DAX, humbi vrullin javën e kaluar pasi u rrit me 15% këtë vit. Rënia u shkaktua nga njoftimi i Trump për plane tarifore për automobilat, produktet farmaceutike dhe çipat kompjuterikë.
Një shitje e gjerë në Wall Street peshoi gjithashtu në tregjet evropiane të premten e kaluar. Pavarësisht kësaj, aksionet evropiane kanë qenë më të mira se homologët e tyre amerikanë, me përfitime të dukshme në sektorin e mbrojtjes. Aksionet e prodhuesit më të madh gjerman të armëve, Rheinmetall, janë rritur me 44% këtë vit. Pritjet për rritjen e shpenzimeve ushtarake nga qeveria e re gjermane ka të ngjarë të nxisin fitime të mëtejshme në këtë sektor.
