LIGJET E BIZNESIT
Çfarë produktesh të reja do të zhvilloj? Ku do ta shpenzoj buxhetin e marketingut? Kë duhet të punësoj? Kë duhet të pushoj? Ta blej apo ta marr me qera? Specializim apo Diversifikim? Me kë të martohem? Kur të bëj një fëmijë? Si të votoj? Çfarë duhet të ha për drekë?
Këto janë disa nga dilemat që na shoqërojnë çdo ditë dhe të gjithë pa përjashtim ashtu si edhe pronarët e bizneseve dhe sipërmarrësit marrim vendime. Disa do të jenë vendime të mëdha dhe duhet të jemi mjaft të vetëdijshëm për këto zgjedhje (me kë të martohen, për shembull) dhe disa do të jenë vendime të vogla (çfarë të hanë për drekë).
Por dhe këtu është pjesë e ndërlikuar, madje edhe ato të voglat e përditshme, me kalimin e kohës, mund të ketë një efekt të madh kumulativ.
Vetëm provoni të hani një hamburger të yndyrshëm çdo ditë për drekë dhe shikoni se çfarë ndodh me trupin tuaj. Vendimet. Të gjitha kanë rëndësi edhe ato të voglat. Tani ndoshta më shumë se kurrë.
Pra, çfarë na thotë shkenca për të qenë një person që merr vendime të mira? Çfarë vendimesh marrin njerëzit e suksesshëm çdo ditë?
1. Ata shpërthejnë flluskën e tyre – Vendimmarrësit e mirë e kanë zakon të shpërthejnë flluskën e tyre të informacionit.
Ata flasin me njerëz jashtë rrethit të tyre të brendshëm. Ata arrijnë në gjeneratat e ndryshme, kulturat e ndryshme, grupet e ndryshme sociale. Ata flasin me punonjësit, furnizuesit, madje edhe konkurrentët. Ata mësojnë nga industri të ndryshme. Ata nuk kanë frikë të sfidojnë veten e tyre dhe të zgjerojnë pikëpamjen e tyre.
2. Ata kontrollojnë burimet – Vendimmarrësit e mirë zhvillojnë një skepticizëm të shëndoshë në lidhje me atë që lexojnë.
Është bërë një temë trend në botimet e biznesit kohët e fundit për të folur për “paragjykimet” në media, në lidhje me përhapjen e “lajmeve të rreme” dhe rëndësinë e dallimit në përcaktimin e atyre që duhet të besojmë. Unë mendoj se është një diskutim interesant dhe i rëndësishëm.
Por kjo nuk është praktikisht e reja – vendimmarrësit e mirë e kanë ditur me kohë se të gjithë kanë një agjendë dhe gjejnë hulumtime të pavarura, të verifikueshme që t’i ndihmojnë ata të marrin vendime.
3. Ata lexojnë shumë – Më pëlqejnë artikujt e shkurtër. Unë jam një shkrimtar i artikujve të shkurtër. Ato janë të shkëlqyera për të marrë informacion të shpejtë, për të marrë ide dhe për të qenë koherent me trendet e reja.
Por vendimmarrësit e vërtetë lexojnë libra. Ata zhyten në brendësi dhe mësojnë sa më shumë që të munden. Ata janë nxënës jetëgjatë dhe lexojnë çdo ditë. Po, madje edhe Bill Gates, personi më i pasur në botë, lexon çdo ditë (dhe rekomandon që edhe ju të bëni të njëjtën gjë gjithashtu).
4. Ata kultivojnë kuriozitetin – Vendimmarrësit e mirë kërkojnë për atë që nuk është thënë, atë që është e pazakontë, ose interesante. Ata bëjnë shumë pyetje. Rezulton se, duke qenë kurioz nuk është vetëm lloj argëtimi, kjo gjithashtu përmirëson vendimmarrjen.
5. Ata e kuptojnë veten e tyre – Ashtu si ata e dinë se njerëzit rreth tyre kanë paragjykime,vendimmarrësit e mirë janë gjithashtu të vetëdijshëm për paragjykimet dhe emocionet e tyre.
Në qoftë se ata e dinë se do të kenë një ditë e keqe dhe ka të ngjarë të jenë pesimistë dhe negativë në lidhje me një ide të re që serviret para tyre, ata mund ta shtyjnë vendimin deri sa të jenë në humor të mirë, ose i kërkojnë një kolegu të besuar që ta shqyrtojë këtë ide gjithashtu.
Unë dikur kisha një shef, përgjigjja e të cilit ishte gjithmonë “jo”. Ai ishte një djalë i kujdesshëm dhe ky ishte reagimi i tij i brendshëm. Por, ai e kuptoi këtë për veten e tij dhe e rrethoi veten me njerëz që ishin më të prirë për të ndërmarrë rreziqe, për të bërë pyetje, ndoshta edhe për të bindur atë që të thoshte “po” ndonjëherë.
Unë jam lloji i personit i cili bie në dashuri me ide, i cili është pafundësisht optimist dhe është i njëanshëm kur sheh mundësitë. Por, unë kam mësuar t’iu kërkoj kolegëve të mi një vështrim të arsyeshëm, të dytë para se të përfshihem shumë, ose të investoj kohën dhe paratë e mia në një projekt.
6. Ata dëshirojnë të dinë më shumë – Vendimmarrësit e mirë gjithmonë duan të dinë më shumë. Ata bëjnë pyetje të frikshme. Ata e kuptojnë se të dhënat ose hulumtimi që është vënë para tyre është aq i mirë sa pyetja që kanë për qëllim t’iu përgjigjen.
Ata shtyjnë kompaninë e tyre për më të mirën dhe gjithmonë kërkojnë shumë nga vetja e tyre.
7. Ata realisht marrim vendime – Ne jetojmë në një botë që është shumë dinamike. Edhe natyrisht udhëheqësit janë të kujdesshëm që të veprojnë shpejt dhe të vënë ëndrrat e tyre në lëvizje.
Vendimmarrësit e mirë e kuptojnë se duhet të thonë “po” ose “jo” dhe të lëvizin përpara. Ata nuk i mbajnë stafin, furnizuesit ose shitësit e tyre të mbërthyer në tokën e “ndoshta” për një kohë të pacaktuar.
Dëshironi të merrni vendime të mira në jetën dhe biznesin tuaj? Jini me mendje të hapur, jini kuriozë, bëni pyetje të vështira, gjithmonë përpiquni të dini më shumë, t’i kuptoni gjërat thellë dhe jini gjithashtu një skeptik i shëndetshëm dhe një ëndërrimtar i egër. Nuk kërkohet shumë, apo jo?
