LIGJET E BIZNESIT
Qytetarët dhe bizneset kanë rritur kërkesën për kredi dhe jo vetëm pë investime apo blerje banesash, por edhe për likuiditet në rastin e sipërmarjes dhe konsumit, për konsumatorit.
Banka e Shqipërisë ka publikuar Vrojtimin e Aktivitetit Kreditues për tremujorin e tretë të këtij viti, ku konstaton një situatë të stabilizuar në tregun e huadhënies dhe raporteve mes bankave dhe klientëve.
Sipas institucionit mbikëqyrës bankar, standardet e kreditimit për bizneset mbetën të njëjta me një tremujor më parë, ndërkohë që bankat lehtësuan kushtet e termat e kreditimit të kredive të reja akorduar bizneseve. Kostot dhe kufizimet më të ulëta nga bilanci u cilësuan si faktorët kyç që mbështetën vendimet e bankave për të reduktuar marzhet mbi kreditë lëvruar bizneseve.
Në të njëjtën kohë, perceptimi më i ulët i rrezikut nga ana e bankave mbi situatën makroekonomike në vend dhe implikimet e mundshme të saj mbi bilancet e bizneseve u përmirësua më tej në këtë tremujor, duke mbështetur pozitivisht vendimet e bankave në kreditimin e bizneseve.
Kërkesa për kredi e bizneseve – në linjë me pritjet e një tremujori më parë – u raportua më e lartë. Kërkesa më e lartë për kredi ishte e pranishme në të gjitha segmentet e madhësisë së biznesit, si në financimin e investimeve, ashtu edhe në financimin e nevojave afatshkurtra për likuiditet.
Në gjykimin e bankave, përmirësimi i mëtejshëm i tablosë makroekonomike nxiti kërkesën më të lartë për kredi, për të dytin tremujor në radhë. Nivelet e larta të likuiditetit të disponuara nga bizneset vijuan të mbeten faktor frenues i kërkesës për kredi, por nevojat e shtuara të bizneseve në financimin e inventarëve dhe të kapitalit qarkullues, si edhe të investimeve të planifikuara mbështetën kërkesën në rritje për kredi.
Politikat e kreditimit për individët, në linjë me pritjet e një tremujori më parë, rezultuan të shtrënguara në tremujorin e tretë të vitit 2024, por u përcaktuan si të tilla vetëm nga një bankë e sistemit. Perceptimi i rrezikut nga kjo bankë mbi aftësinë paguese të kredimarrësve ishte faktori i vetëm që diktoi përqasjen shtrënguese mbi kreditimin e individëve këtë tremujor.
Krahas shtrëngimit të standardeve të kreditimit, kushtet e termat e kreditimit u shtrënguan në kreditë akorduar individëve, si pasojë e tolerancës më të ulët ndaj rrezikut të shfaqur nga kjo bankë në segmentin e individëve. Megjithatë, bankat vijojnë të operojnë në një ambient konkurrues, i cili mbetet faktori kyç që vepron në kahun lehtësues të politikave të kreditimit të bankave për individët.
Së bashku me të, edhe vlerësimi i bankave mbi cilësinë e kredimarrësve i ka bërë ato të mos jenë hezituese në financimin e një numri më të lartë kërkesash në raport me totalin e aplikimeve për kredi edhe në tremujorin e tretë. Kërkesa për kredi e individëve ishte e lartë në tremujorin e tretë, si në financimin e konsumit, ashtu edhe në blerjen e banesave.
Në tremujorin e fundit të vitit 2024, bankat presin të ndjekin politika të pandryshuara në kreditimin e bizneseve, si në terma të madhësisë, ashtu edhe në terma të qëllimit të përdorimit të kredisë. Nga ana tjetër, vetëm një bankë e sistemit shprehet të ndjekë një përqasje më konservatore në kreditimin e individëve tremujorin e katërt, si në kreditë për blerjen e banesave, ashtu edhe në ato për financimin e konsumit.
Kërkesa për kredi pritet të mbetet e lartë nga të gjithë agjentët ekonomikë dhe për çdo lloj qëllimi të përdorimit të kredisë. Kërkesa më e lartë për kredi nga bizneset pritet të shfaqet në çdo segment të madhësisë së biznesit, si në financimin e investimeve ashtu edhe në mbulimin e nevojave afatshkurtra për likuiditet. Kërkesa për kredi nga individët pritet të jetë po ashtu në rritje, si për mbulimin e nevojave për konsum ashtu edhe për financimin e blerjeve të banesave.
