LIGJET E BIZNESIT
Gjashtë vjet pasi Greqia doli nga programet e saj të shpëtimit financiar, duke shënuar fundin zyrtar të një krize të dhimbshme ekonomike, vendi po përballet tani me një lloj të ri emergjence që mund të ndikojë në strukturën e saj sociale dhe ekonomike: rënien e popullsisë. Parashikimet sugjerojnë se deri në vitin 2070, popullsia e Greqisë mund të tkurret deri në 25%, shumë mbi mesataren e BE-së prej 4%.
Në vitin 2022, vendi regjistroi më pak se 77,000 lindje, më i ulëti në pothuajse një shekull, ndërsa vdekjet gati dyfishuan atë numër, duke arritur në 140,000. Asgjë nuk duket të tregojë se ky trend do të ndryshojë së shpejti.
“Kolapsi demografik po bëhet fjalë për fjalë një sfidë ekzistenciale për të ardhmen tonë”, paralajmëroi kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis.
Regjistrimi i fundit i popullsisë, në vitin 2021, tregoi një rënie prej 3.1% të popullsisë së përgjithshme në vetëm dhjetë vjet, në më pak se 10.5 milionë njerëz. Ajo dekadë korrespondon gjerësisht me krizën ekonomike që kaloi vendi, e cila nxiti eksodin e rreth gjysmë milioni grekëve, veçanërisht në mesin e segmenteve të reja dhe të arsimuara të popullsisë.
Ata që qëndruan në vend ende përballen me një rimëkëmbje të vështirë të tregut të punës, e karakterizuar nga papunësia e lartë dhe pagat e ulëta, duke e bërë edhe më sfiduese ndërtimin e karrierës dhe familjeve të qëndrueshme.
Kios, një ishull me 50,000 banorë në Detin Egje Verior ka një histori të gjatë emigracioni, me disa breza që largohen në kërkim të mundësive diku tjetër. Sot, fshatrat bosh me vetëm një pjesë të vogël të banorëve të moshuar nuk janë të rralla, veçanërisht në pjesën veriore të ishullit. Kjo është një kujtesë e fuqishme se ku po shkon vendi, pasi nivelet e ulëta të lindshmërisë (1.32 lindje për grua) dhe jetëgjatësia më e lartë po çojnë shpejt në një rënie dhe plakje të popullsisë.
Ekonomisti grek Nikos Vettas nënvizon pasojat ekonomike të këtij ndryshimi demografik, i cili ushtron presion shtesë mbi sistemin e pensioneve dhe shërbimet shëndetësore të Greqisë: “Problemi kryesor është se do të keni një numër më të vogël njerëzish që punojnë. Dhe tani këta njerëz, do të duhet të mbështesin një popullsi të madhe të të moshuarve.”
Megjithatë, Vettas shton se mund të merren disa masa për të zbutur problemin: “Duhet të rrisni produktivitetin në vend. Duhet të futësh teknologjinë. Ju duhet të inkurajoni hyrjen e emigrantëve, veçanërisht në punë me produktivitet të lartë.”
Duke njohur urgjencën e çështjes, qeveria greke krijoi ministrinë e saj të parë në histori, e dedikuar posaçërisht për trajtimin e sfidës demografike në vitin 2023. E udhëhequr nga Sofia Zacharaki, ministria ka prezantuar një sërë masash, duke përfshirë uljen e taksave dhe shtimin e shtesave shtetërore për të sapolindurit. me shpresën e nxitjes së niveleve më të larta të lindjeve.
Ndërsa Zacharaki pranon se vetëm këto përpjekje nuk do ta zgjidhin problemin, ajo thekson se ato përfaqësojnë një hap në drejtimin e duhur për të zgjidhur atë që ajo e quan “kërcënimi më i madh me të cilin po përballet Greqia”.
