LIGJET E BIZNESIT
Ishte imazhi që e bëri rrënojën e Titanikut të dallohej menjëherë – harku i anijes duke u shfaqur nga errësira e thellësive të Atlantikut.
Por, një ekspeditë e re ka zbuluar efektet e prishjes së ngadaltë, me një pjesë të madhe të kangjellave tani në fundin e detit. Humbja e parmakut, e përjetësuar nga Jack dhe Rose në skenën e famshme të filmit, u zbulua gjatë një sërë zhytjesh nga robotët nënujorë këtë verë. Imazhet që ata kapën tregojnë se si rrënojat po ndryshojnë pas më shumë se 100 vjetësh nën valë.
Anija u mbyt në prill të vitit 1912, pasi goditi një ajsberg, duke rezultuar në humbjen e 1500 jetëve.
“Harku i Titanikut është jashtëzakonisht i njohur, duke qenë pjesë e kulturës pop dhe imazhit që na vjen në mendje kur mendojmë për mbytjen e anijes. Por, tani ai nuk duket më siç e kemi parë më parë”, tha Tomasina Ray, drejtoreshë e koleksioneve në RMS Titanic Inc, kompania që kreu ekspeditën.
“Është vetëm një kujtim tjetër i përkeqësimit që po ndodh çdo ditë. Njerëzit pyesin gjatë gjithë kohës: ‘Sa kohë do të jetë Titaniku atje?’ Thjesht nuk e dimë, por po e shikojmë në kohë reale”, shtoi ajo.
Ekipi beson se pjesa e kangjellave, e cila është rreth 4.5 m (14.7 këmbë) e gjatë, ka rënë. Imazhet dhe një skanim dixhital nga një ekspeditë e vitit 2022 e kryer nga kompania e hartave në det të thellë dhe krijuesit e dokumentarëve Atlantic Productions tregojnë se kangjella ishte ende e lidhur, megjithëse kishte filluar të lirohej.
“Në një moment metali u largua dhe u rrëzua”, tha Tomasina Ray.
Nuk është e vetmja pjesë e anijes, e cila shtrihet 3800 metra poshtë, që po humbet në det. Struktura metalike po shkatërrohet nga mikrobet, duke krijuar stalaktite ndryshku të quajtur “rusticles”. Ekspeditat e mëparshme kanë zbuluar se pjesë të Titanikut po shemben. Zhytjet e udhëhequra nga eksploruesi Victor Vescovo në vitin 2019 treguan se ana e djathtë e dhomës së oficerëve po shembet. Ekspedita e kësaj vere RMS Titanic Inc u zhvillua gjatë korrikut dhe gushtit.
Dy automjete të drejtuara nga distanca (ROV) kapën më shumë se dy milionë imazhe dhe 24 orë pamje me definicion të lartë të të dy rrënojave, të cilat u ndanë ndërsa u fundos me harkun dhe sternën të shtrirë rreth 800 metra larg njëra-tjetrës, dhe fushën e mbeturinave që e rrethonin. Kompania tani po shqyrton me kujdes pamjet për të dokumentuar gjetjet dhe përfundimisht do të krijojë një skanim dixhital 3D shumë të detajuar të të gjithë vendit të mbytjes.
Më shumë imazhe nga zhytjet do të zbulohen gjatë muajve të ardhshëm
RMS Titanic Inc ka të drejtat e shpëtimit për Titanikun dhe është e vetmja kompani e lejuar ligjërisht të heqë sendet nga vendi i mbytjes. Gjatë viteve, kompania ka nxjerrë mijëra artikuj nga fusha e mbeturinave, një përzgjedhje e të cilave janë ekspozuar në të gjithë botën. Ata planifikojnë të kthehen vitin e ardhshëm për të rikuperuar më shumë dhe statuja e Dianës është një nga sendet që ata do të donin të sillnin në sipërfaqe.
Por, disa besojnë se rrënoja është një vend varri që duhet lënë i paprekur.
“Ky rizbulim i statujës së Dianës është argumenti i përsosur kundër lënies vetëm të Titanikut. Ky ishte një krijim artistik që meritonte të shihej dhe vlerësohej. Tani, ky element i mrekullueshëm arti është në fundin e oqeanit, në errësirë të plotë, ku ka qëndruar për 112 vjet. Për ta rikthyer Dianën në mënyrë që njerëzit ta shohin me sytë e tyre, për të ndezur një pasion për historinë, zhytjen, konservimin, dhe skulpturën, nuk mund ta lejoja të mbetej në fundin e oqeanit”, thotë Penca./bbc.com
