LIGJET E BIZNESIT
Më shumë se gjysma e shqiptarëve (55.3%) e konsideronin veten subjektivisht të varfër, sipas një publikimi të Eurostat për vitin 2022, por që të dhënat e Shqipërisë janë deri në vitin 2021.
Në këtë renditje, shqiptarët ndihen të dytët më të varfrit e Europë, me mbi dy herë më shumë se mesatarja e BE-së (24.8%). Vendin e parë e mbajnë grekët, 68% e të cilëve kanë deklaruar se ndihen subjektivisht të varfër.
Treguesit subjektiv të varfërisë bazohen në rezultatet nga statistikat e Bashkimit Europian (BE) mbi të ardhurat dhe kushtet e jetesës (EU-SILC), një mbledhje e të dhënave që kryhet në të gjithë Shtetet Anëtare të BE-së, si dhe në shumicën e vendeve kandidatëve. Treguesit përdorin, si bazë, informacionin mbi aftësinë për të përballuar jetesën.
Nga vendet e rajonit më pak të varfër ndihen serbët me 44% që e perceptojnë se janë të varfër, po për vitin 2021, Maqedonia e Veriut me 47.2%, Kosova 47.3 (për vitin 2019), Mali i Zi me 50.1%.
Sipas gjinisë, 54.7% e meshkujve shqiptarë e konsiderojnë veten të varfër, përkundrejt 55.6% të femrave. Sipas grup moshave, të moshuarit janë ata që e ndjejnë veten më shumë të varfër në vend. Sipas të dhënave të Eurostat, 58.4% e të moshuarve (mbi 65 vjeç) e konsideronin veten subjektivisht të varfër.
E lartë është dhe përqindja e fëmijëve deri në 18% vjeç që e mendojnë njëlloj, me 58.1%, nga 43% që është psh në Serbi. Kjo përqindje ulet në 54.5% për grupmoshën 18-64 vjeç.
Sa më i ulët niveli arsimor, aq më e lartë është varfëria e perceptuar, teksa 66.8% e personave me arsim të ulët e konsiderojnë veten të varfër, nivele të ngjashme këto me vendet e rajonit.
Për ata që kanë arsim të mesëm, shifra është 50.9%.
Për personat me arsim të lartë, treguesi përmirësohet dukshëm, një dukuri që konstatohet për të gjitha shtetet, me 28.3% të tyre që e konsideronin veten subjektivisht të varfër. Më mirë në rajon janë të arsimuarit e Serbisë, me 22.2%.
Gjithsesi, në krahasim me mesataren europiane prej 9.2%, të arsimuarit shqiptarë ndihen tre herë më të varfër.
Të arsimuarit shqiptarë (28.4%) ndihen pothuajse njësoj të varfër me shtetasit e Bashkimit Europian me arsim fillor (29.5%).
Varfëria subjektive në Europë
Sipas Eurostat, një në katër persona në BE e konsideronte veten subjektivisht të varfër në vitin 2022. Kjo përqindje ishte më e lartë tek femrat sesa tek meshkujt dhe më e lartë tek popullsia me nivel të ulët arsimor krahasuar me ato me nivel të lartë arsimor.
Në vitin 2022, pjesa e popullsisë së BE-së e cila konsiderohej si subjektivisht e varfër ishte 24,8 %. Pesha u ul lehtësisht me 0,6 pikë përqindjeje (pp) që nga viti 2021 dhe me 5,4 pp që nga viti 2018. Në vitin 2022, pesha ishte 24,3 % për burrat dhe 25,3 % për gratë. Dallimet midis shteteve anëtare të BE-së janë të dukshme.
Në nivel kombëtar, pjesa e popullsisë që konsiderohej subjektivisht e varfër varionte në vitin 2022 nga 5,8 % në 68,4 %. Përqindjet më të ulëta janë vërejtur në Luksemburg (5,8 %), Finlandë (6,2 %) dhe Holandë (6,8 %). Përqindjet më të larta u konstatuan në Bullgari (40,4 %) dhe Greqi (68,4 %).
Në 13 shtete anëtare të BE-së, më shumë se 1 në çdo 5 persona jetonin në varfëri subjektive. Përqindja e varfërisë subjektive për gratë ishte më e lartë se për burrat në të gjitha Shtetet
Anëtare të BE-së me përjashtim të Austrisë, Irlandës dhe Spanjës. Në këto tre vende, vlerat ishin pothuajse të barabarta ose të barabarta për burrat dhe gratë.
Sipas tre grupmoshave – fëmijët (njerëzit nën 18 vjeç), të rriturit në moshë pune (18 deri në 64 vjeç) dhe popullsia më e vjetër (65 vjeç e lart) – varfëria subjektive në BE në vitin 2022 ishte më e larta tek fëmijët dhe më e ulëta. në mesin e të rriturve në moshë pune.
Në 9 shtete anëtare (Estonia, Lituania, Sllovenia, Polonia, Letonia, Rumania, Kroacia, Bullgaria dhe Greqia) pjesa me vlerën më të lartë ishte tek popullsia e moshuar. Përqindja ishte më e lartë në mesin e të rriturve në moshë pune vetëm në Finlandë (7,2 %) dhe Holandë (7,5 %).
Segmentimi i varfërisë subjektive sipas arsimit është i dukshëm. Në vitin 2022, në BE, pothuajse një e treta (29,5 %) e popullsisë me nivel të ulët arsimor (nivelet ISCED 0-2) konsiderohej subjektivisht e varfër. Shkalla ishte më shumë se 3 herë më e ulët (9.2%) për popullatën me arsim të lartë.
Nga ana tjetër, përqindja e personave me nivel të mesëm arsimor ishte 18,0 % që ishte dy herë më e lartë në krahasim me popullsinë me nivel të lartë arsimor. Në përgjithësi, përqindja u rrit për të tre grupet e arsimit midis 2021 dhe 2022./Monitor
