Rreziku ndaj tërmeteve, sigurimi i banesave do të bëhet i detyrueshëm me ligj

Sigurimi i banesave do të bëhet i detyrueshëm për të gjithë qytetarët. Kjo si një masë për t’u mbrojtur nga tërmetet dhe minimizuar dëmet që mund të shkaktohen. Ministria e Financave ka hedhur për konsultim publik draftin, e hartuar me mbështetjen e Bankës Botërore.

“Qëllimi i këtij ligji është mbulimi humbjeve financiare të pësuara nga i siguruari për shkak të dëmeve të drejtpërdrejta të ndodhura në pasurinë e siguruar, të shkaktuara nga ngjarjet e tërmetit sipas kritereve të përcaktuara me këtë ligj”, theksohet në relacionin që shoqëron draftin.

Shuma që do të paguhet për sigurimin e banesës do të përcaktohet me vendim të Këshillit të Ministrave dhe sigurimi do të bëhet çdo vit nga qytetarët që zotërojnë një banesë. Projektligji parashikon ngritjen e Fondit Kombëtar të Tërmeteve, që do të bëjë edhe administrimin e të ardhurave që do të mblidhen nga sigurimi i detyrueshëm i banesave.

Sipas draftit, Fondi ka të drejtë të kontraktojë ekspertë të licensuar për vlerësimin e dëmeve të shkaktuara nga një ngjarje tërmeti, si dhe ekspert të fushës të inxhinerëve dhe arkitekturës, në rastet kur një ngjarje tërmeti ka përmasa të konsiderueshme.

Në relacionin që shoqëron projektligjin theksohet se që nga viti 1900, Shqipëria është goditur nga dymbëdhjetë tërmete me magnitudë mbi 6 ballë. Në nëntor 2019, një tërmet shkatërrues me magnitudë 6.4 ballë, goditi vendin, duke prekur mbi 200,000 njerëz në 11 bashki, përfshirë Tiranën dhe Durrësin, dhe duke shkaktuar një ndikim të konsiderueshëm ekonomik të vlerësuar në 7.5% të Produktit të Brendshëm Bruto. Pjesa më e madhe e dëmit u përqendrua në banesat rezidenciale me 18% të totalit të njësive të banimit të prekura. Pas tërmetit të vitit 2019, qeveria duhej të ndërhynte dhe të siguronte fonde për rindërtimin e pronave të shkatërruara të banimit.

Për të adresuar ndikimin social dhe fiskal të tërmeteve, me mbështetjen e Bankës Botërore, Ministria e Financës dhe Ekonomisë dhe Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare kanë hartuar projektligjin “Për sigurimin e detyrueshëm të banesave nga tërmetet”, duke u mbështetur në  përvojat e suksesshme të vendeve të tjera (p.sh., Turqia, Rumania, Filipinet) ku programe të ngjashme të sigurimit të rrezikut nga fatkeqësitë , mund t’i lejojë një vendi të zvogëlojë ndikimin financiar, fiskal dhe ekonomik të fatkeqësive natyrore . Pas përvojës në vende të tjera , mbulimi efektiv i sigurimit pritet të rritet gradualisht në vite,  pas miratimit të ligjit.