Shqipëria renditet në vendin e fundit në rajon përsa i përket financimit të shëndetësinë me vetëm 9.8% të Prodhimit të Brendshëm Bruto, ndërkohë që edhe fondet që jepen, bëhen mbi bazën e planifikimeve jo realiste dhe konsistente.
Janë këto disa nga gjetjet e “Raportit të monitorimit të shpenzimeve të sektorëve të kujdesit shëndetësor dhe mbrojtjes sociale për vitin 2022”, realizuar nga shoqata “Together for Life” dhe mbështetur nga National Endowment for Democracy, në kuadër të projektit “Transparenca dhe llogaridhënia në sektorin e shëndetësisë dhe roli i shoqërisë civile”.
Në aktivitetin ku u prezantua raporti ishin të pranishëm përfaqësues nga Ministria e Drejtësisë, Kontrolli i Lartë i Shtetit, anëtarë nga Komisioni për Punën, Çështjet Sociale dhe Shëndetësinë, Kuvendi i Shqipërisë, Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi, përfaqësues nga GIZ Albania dhe Health for All Project – HAP, OSHC-të, gazetarë, si dhe profesionistë, ekspertë dhe institucione të tjera të interesuara në fushën e shëndetit publik.
Buxheti i shëndetësisë 2022, problemet kryesore
Gjetjet e raportit janë bazuar në monitorimin dhe analizimin e zërave të shpenzimeve dhe projekteve të investimeve publike faktike, si dhe kryerjen e krahasimit me buxhetin fillestar të parashikuar dhe atë të rishikuar të Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale. Nga ana tjetër, arsyet mbi devijancat e ndodhura për çdo program buxhetor, është një tjetër shtyllë e rëndësishme e raportit.
Sipas raportit, buxheti i shëndetësisë u realizua me 99.6%, pra nga pikëpamja buxhetore ishte i qëndrueshëm, por ajo që u vu re ishte planifikimet nuk ishin realiste dhe konsistente.
Devijancat më larta të planit buxhetor krahasuar me alokimet fillestare rezultojnë me pakësimin në masën 1.4 miliardë lekë në programin buxhetor “Shërbimet të Shëndetit Publik” dhe pakësim në masën 1.2 miliardë lekë në programin buxhetor “Shërbime të Kujdesit Parësor”.
Ndërkohë, është shtuar me 2.8 miliardë lekë programi buxhetor “Përkujdesi Social”, duke rezultuar në një zhvendosje të burimeve financiare nga politikat shëndetësore në ato të mbrojtjes sociale, fokus i cili erdhi si rezultat i politikave të qeverisë për të mbështetur shtresat sociale në nevojë me dy paketa të rezistencë sociale me synim zbutjen e efekteve të lëna në ekonomi nga lufta Rusi-Ukrainë.
Kjo tryezë diskutimi ishte një platformë e rëndësishme për të shkëmbyer mendime dhe për të theksuar nevojën për transparencë dhe llogaridhënie në sektorin e shëndetësisë. Shoqata Together for Life është e vendosur të angazhohet në përmirësimin e shëndetit publik dhe do të vazhdojë të monitorojë dhe raportojë për zhvillimet në këtë fushë.
