Pavarësisht problemeve në sektorin e bujqësisë, numri I fermerëve që po formalizohen është rritur ndjeshëm. Sipas të dhënave nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, aktualisht numri i fermerëve të pajisur me NIPT arriti në mbi 84 mijë, duke u zgjeruar me 33% në raport me fundin e vitit 2021, ku sipas INSTAT ishin të regjistruar mbi 62 mijë fermerë në të gjithë vendin.
Rritja e numrit të fermerëve që po regjistrohen në tatime po nxitet nga shpërndarja e naftës pa akcizë dhe nga skemat e subvencioneve.
Fermerët nuk mund të jenë përfitues të skemave mbështetëse nëse nuk janë të pajisur me NIPT.
Regjistrimi në Tatime nuk i ngarkon fermerët me tatime e taksa, por ata duhet detyrohen të paguajnë Kontribute Vjetore të Sigurimeve Shoqërore dhe Shëndetësore.
INSTAT, për herë të parë, publikoi shpërndarjen e fermerëve me NIPT sipas bashkive më 2021. Të dhënat tregojnë se Bashkia e Lushnjës dhe Maliqit kishin numrin më të lartë të fermerëve të regjistruar në Tatime, të ndjekur nga bashkitë e Divjakës, Fierit, Dimalit dhe Malësisë së Madhe, Korçës, Devollit etj.
Shpërndarja e fermerëve me NIPT tregon se, Prefektura e Korçës dhe Fierit kanë numrin më të lartë të bujqve të interesuar për t’u formalizuar. Ato janë gjithashtu janë edhe zonat me bujqësinë më intensive në vend.
Në krahun tjetër, bashkitë me numrin më të ulët të fermerëve me NIPT janë ajo e Pustecit, Fushë-Arrëzit, Kamzës, Pukës, Vorës, Dropullit, Mirditës, Sarandës etj. Këto bashki për shkak të strukturës së ekonomisë, terrenit gjeografik dhe popullsisë së pakët kanë më pak fermerë me aktivitet fitimprurës.
Bujqësia është sektori më i madh në ekonominë shqiptare, që kontribuon me rreth 20% të PBB-së vendit dhe mbi 40% të punësimit, po gjithashtu është edhe dega më produktivitetin më të ulët. Shumica e të punësuarve në këtë sektor janë pa pagë dhe prodhojnë për vetëkonsum.
Ndërsa pjesa tjetër e organizuar në ferma të vogla që prodhojnë për treg vuajnë nga fitime të ulëta dhe kosto të larta.
Mungesa e subvencioneve dhe pakësimi i popullsisë në zonat rurale po ndikon në tkurrjen e sektorit të bujqësisë. Gjatë 9-mujorit 2022 ekonomia e vendit u rrit me 4.3% ndërsa bujqësia shënoi vlera negative.
