Si u bë Kina eksportuesi kryesor i dronëve luftarakë në botë

Nga Arabia Saudite në Mianmar dhe Iraku në Etiopi, gjithnjë e më shumë ushtri në mbarë botën po grumbullojnë dronë luftarakë kinezë dhe i vendosin në fushën e betejës.

Në Jemen, një koalicion i udhëhequr nga Arabia Saudite ka dërguar avionin kinez, të njohur gjithashtu si mjete ajrore pa ekuipazh ose UAV, si pjesë e një fushate ajrore shkatërruese që ka vrarë më shumë se 8,000 civilë jemenas në tetë vitet e fundit.

Në Irak, autoritetet thonë se kanë përdorur dronë kinezë për të kryer më shumë se 260 sulme ajrore kundër objektivave të ISIL (ISIS) që nga mesi i vitit 2018, me një shkallë suksesi prej gati 100 për qind.

Në Mianmar, ushtria, e armatosur me dronë kinezë, ka kryer qindra sulme ajrore ndaj civilëve dhe grupeve të armatosura etnike që kwrkuan rrwmbimin pushtetit të saj dy vjet më parë.

Ndwrkohw në Etiopi, flota e kryeministrit Abiy Ahmed me dronët kinezë, iranianë dhe turq ishte thelbwsore në ndihmën e forcave të tij për të penguar një marshim rebel në vitin 2021 që kërcënoi të përmbyste qeverinë e tij.

Blerës të tjerë të dronëve luftarakë të Kinës, avionë që, përveç mbledhjes së inteligjencës, mund të gjuajnë edhe raketa ajër-tokë, përfshijnë Marokun, Egjiptin, Algjerinë, Emiratet e Bashkuara Arabe, Pakistanin dhe Serbinë.

Të dhënat nga Instituti Ndërkombëtar i Kërkimeve të Paqes në Stokholm (SIPRI), i cili gjurmon transferimet globale të armëve, tregojnë se Kina ka dorëzuar rreth 282 dronë luftarakë në 17 vende në dekadën e fundit, duke e bërë atë eksportuesin kryesor në botë të avionëve të armatosur.

Për krahasim, Shtetet e Bashkuara kanë dorëzuar vetëm 12 dronë luftarakë në të njëjtën periudhë, të gjithë në Francë dhe në Mbretërinë e Bashkuar, sipas të dhënave të SIPRI. SHBA, megjithatë, ende kryeson në eksportin e dronëve të paarmatosur të vëzhgimit.

Dominimi i Kinës në tregun global për dronët luftarakë gjatë dekadës së fundit është pjesërisht për shkak të një përpjekjeje të madhe të financuar nga shteti që kërkon të ngrejë forcat e armatosura të vendit në “standardet e klasit botëror”.

Presidenti kinez Xi Jinping i ka përshkruar dronët si të aftë për të “ndryshuar thellësisht skenarët e luftës” dhe u zotua gjatë Kongresit të Partisë Komuniste vitin e kaluar të “përshpejtojë zhvillimin e aftësive luftarake pa pilot dhe inteligjente”.