Që nga nisja e luftës, rusët janë akuzuar shpesh për krime të kryera ndaj civilëve ukrainas.
Një dëshmi rrëqethëse të të gjithë situatës e sjell dhe media prestigjioze The Times.
Këtu vështirë se mund të ishte një vend më ideal se fshati Verkhnya Rohanka, në lindje të Kharkiv. Dy korsi të mbushura me pemë shkojnë përgjatë majave të ngritjeve paralele mes kodrave që rrotullohen butësisht, një pellg i ulur në fund të çarjes midis tyre.
Përgjatë korsive enden dhitë e Vyacheslav Borisov dhe pulat e Oleksandr Rudych trokasin në oborrin e tij. Por gumëzhima e zemëruar e bletëve të Stanislav Tarasenkos tregon se ku rusët i thyen kosheret e tyre.
Është një fshat burrash të mesëm, dhe kur flet me ta, ata shpërthejnë në lot. Për Rudych, 68- vjeç, erdhi momenti kur ai kujtoi ekzekutimin në mars, nga duart e ushtarëve armik .
“Më vunë në gjunjë këtu në oborr dhe më qëlluan përtokë para syve. Komandanti i tankut kishte një mitraloz, shoferi i tij kishte një pistoletë. Ata qëlluan edhe shkopin tim”, tha ai.
Ushtarët më pas e tërhoqën zvarrë përmes portës, nëpër korsi dhe lart në kodër ku e bënë të gjunjëzohej sërish.
“Pastaj ata thanë: “Bëj lutjen tënde të fundit”. Thjesht pyesja pse. Ata thanë se i kisha dhënë informacion ushtrisë ukrainase, por thashë se nuk kuptoja asgjë se çfarë po ndodhte. Telefoni im nuk kishte as sinjal. Komandanti më la të shkoja, por më tha të largohem nga fshati, duke shtuar: “Të jap tre orë. Nëse kthehem dhe të gjej këtu, do të të qëlloj dhe do të të shkatërroj shtëpinë”, tregon i moshuari.
Ishte një kërcënim real. Rusët që atëherë janë tërhequr nga skajet e Kharkiv, qyteti i dytë i Ukrainës, dhe tani mbrojnë një brez të hollë territori përgjatë kufirit verilindor të Ukrainës 20 milje larg, një linjë furnizimi për në Donbas, por lufta ka lënë shkatërrim pas saj.
Fshat pas fshati, ka shtëpi të djegura dhe njerëz të traumatizuar që më në fund kanë dalë nga bunkerët ku ishin fshehur gjatë pushtimit. Sa më afër vijës së frontit, aq më i keq është ndikimi.
Rudych i mbijetoi ekzekutimit, por sprova e tij nuk kishte përfunduar. Ai paketoi një çantë të vogël, mori shkopin e tij dhe filloi të dilte nga fshati drejt Kharkiv. Në postbllokun rus ai takoi përsëri komandantin. Për të kaluar pikën e kontrollit, atij iu desh të kalonte një sërë kurthe tankesh; tetë rreshta telash, njëra pas tjetrës, me mina të varura prej tyre të varura nga detonatorët e tyre.
Rudych, jo një njeri i dobët, duhej të zvarritej poshtë tyre, duke u përpjekur t’i shmangte. Ushtarët rusë dolën nga llogoret dhe tanket e tyre për të parë, duke e quajtur si një formë të re argëtimi.
“Unë e shtyva shkopin dhe çantën time para meje dhe u zvarrita në bark. Ushtarët thanë, ‘Ku po shkon, gjysh?’ Thashë se do të shkoja në Kharkiv. Ata vunë në dukje minat dhe thanë, ‘Të shohim se si do të shkosh me to’”, tha Rudych.
Pasi eci gjithë natën, duke kaluar nëpër fusha për të kaluar në errësirë ushtritë ruse dhe ukrainase, në orën 9 të mëngjesit mbërriti në qytetin ku jeton vajza e tij.
Ai kishte arritur, por disa dhjetëra familje ende në Verkhnya Rohanka ishin gati të përjetonin atë që ndodh kur shtëpia juaj është papritur në vijën e frontit. Një ditë, rusët, nën presionin e forcave ukrainase në juglindje, papritmas filluan të largonin burrat. Por fillimisht ata plaçkitën.
“Ne humbëm gjithçka”, tha Volodymyr Horbaniov, 59-vjeç.
Rusët morën gjithçka, nga traktorët e deri tek rrobat thanë fshatarët, të cilat i vishnin për të mbuluar uniformat e tyre pasi ata iknin jo vetëm nga luftimet, por edhe nga vetë lufta.
Ata tashmë i kishin vrarë të gjithë peshqit në pellg, tha
Horbaniov sqaroi se rusët kishin vrarë të gjithë peshqit në pellg, duke qenë se përdornin shpërthimet për t’i mbledhur.
