Ditët e fundit në spitalin e qytetit të Mariupolit do të jenë të ndezura përgjithmonë në mendjen e saj. Ndërtesa ishte në gërmadha, dritaret e thyera, shkallët të mbushura me copëza tullash, por Anna, një mjeke dhe kolegët e saj vazhduan të punonin, duke u përpjekur të shpëtonin jetë.
Nuk kishte ujë e rrymë, e lëre më ushqim. Por të plagosurit vazhduan të mbërrinin – dhe të vdisnin. “Ne kishim aq shumë trupa saqë duhej t’i vendosnim jashtë në çanta,”
kujton ajo. “Gjëja më e keqe ishte kur të afërmit vinin për të kërkuar të dashurit. Ata duhet të hapin të gjitha çantat.”
Një nga tmerret më të mëdha në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, sulmi i Rusisë në Mariupol në Ukrainën juglindore ka shkatërruar një metropol dikur të lulëzuar me gjysmë milioni banorë, duke vrarë më shumë se 5000 prej tyre, duke përfshirë 210 fëmijë, thonë autoritetet lokale.
Ne do t’ju dërgojmë historitë tona kryesore, në të gjitha seksionet, direkt në kutinë tuaj hyrëse. Sa e thjeshtë.
Numri i vërtetë i këtij versioni të shekullit të 21-të të një rrethimi mesjetar mund të jetë shumë më i lartë: Ukraina ka akuzuar Rusinë për bllokimin e hyrjes në qytet nga Kryqi i Kuq për të fshehur krimet e luftës. Rreth 160,000 qytetarë janë strehuar në bodrume me furnizime të pakësuara dhe të paaftë për të komunikuar me botën e jashtme.
Forcat ruse raportohet se kanë sjellë krematoriume të lëvizshme dhe pajisje të tjera të rënda për të pastruar mbeturinat nga zonat e qytetit nën kontrollin e tyre.
Panorama e frikshme e rrënojave dhe ndërtesave të djegura pasqyron obsesionin e Vladimir Putinit me këtë çmim strategjik: me portin e tij, përmes të cilit u eksportua pjesa më e madhe e grurit të Ukrainës, Mariupol është një pjesë kyçe e urës tokësore që diktatori shpreson të ndërtojë midis Krimesë. ai aneksoi në vitin 2014 dhe “republikat popullore” pro-ruse të Ukrainës lindore.
Por pas më shumë se 40 ditësh granatime pa kriter që kanë shkatërruar shumicën e infrastrukturës dhe ndërtesave të qytetit, Mariupol nuk ka rënë.
Në vend të kësaj, me trupat ukrainase që vazhdojnë të mbajnë disa pozicione, duke përfshirë një punishte çeliku, qyteti i rrënuar është bërë një simbol i rezistencës heroike – dhe një shembull, si mbytja katërvjeçare e Sarajevës në Bosnje dhe shkatërrimi i Aleppos në Siri, se si lufta e rrethimit po gëzon një ringjallje globale.
I strehuar në bregun verior të detit Azov dhe 35 milje në perëndim të kufirit rus, Mariupol dikur ishte një qendër e madhe e prodhimit të çelikut dhe kimikateve, hapësirat e gjelbra të rregulluara mirë të së cilës ishin një burim tjetër krenarie komunale. Jo më.
Imazhet e dronëve dhe satelitëve portretizojnë një peizazh apokaliptik me predha betoni të nxirë, nën të cilat njerëzit janë strehuar në errësirë pa nxehtësi, ilaçe ose mjete për të komunikuar: të gjitha shtyllat e telefonave celularë janë shkatërruar.
Përpjekjet e shumta për të organizuar një evakuim masiv kanë dështuar, më e fundit të mërkurën kur një kolonë e Kryqit të Kuq u pengua të hynte. Por disa njerëz kanë shpëtuar, shpesh nën zjarr, me makina ose në këmbë – dhe madje, në rastin e një njeriu, duke notuar përgjatë bregdetit. Ata tregojnë skena tmerri.
Njëri ishte gjoja shënjestrimi i qëllimshëm i rezervuarëve të ujit nga Rusia, sipas Sergei Vaganov, 63 vjeç, një fotogazetar. Këto u sollën me kamionë dhe tërhoqën një turmë të madhe qytetarësh të dëshpëruar që përpiqeshin të mbushnin shishe – dhe gjithashtu një breshëri raketash ruse.
“I pashë ata që u mbijetuan bombave duke u ngritur në këmbë, duke marrë ujin e tyre dhe duke ecur mbi trupat e pajetë në shtëpitë e tyre,” kujton Vaganov.
Rrëfimet e përpjekjeve të dëshpëruara të banorëve për të kërkuar gjërat e nevojshme i bëjnë jehonë dëshmisë nga rrethimi tre-vjeçar i Leningradit, kur njerëzit hëngrën kafshë shtëpiake dhe kafshë nga kopshti zoologjik i qytetit. Disa iu drejtuan kanibalizmit.
Njerëzit janë parë duke lëvizur kufomat përgjatë rrugës për në vendet e varrimit në karrocat e supermarketeve. Disa trupa janë varrosur në kënde lojërash ku varre të cekëta janë gërmuar shpejt në gropat e rërës.
Trupat e tjerë kanë mbetur aty ku kanë rënë, të mbuluar me një batanije ose fletë plastike. Kafshët shtëpiake të braktisura enden rrugëve. Qentë janë parë duke u ushqyer me kufoma.
Mariupol nuk e kishte idenë se çfarë do të ndodhte – nuk kishte kohë për të grumbulluar furnizime të mjaftueshme ushqimore ose ilaçesh për t’i bërë ballë një rrethimi të gjatë. Forcat ruse, në të kundërt, janë mësuar me këtë proces, pasi kanë nënshtruar qytete të tjera ndaj torturave të ngjashme nga rrethimi i Grozny në Çeçeni deri në Homs dhe Aleppo në Siri.
