LIGJET E BIZNESIT
Nga Joe Pinsker
Brajan Kaplan është një ekonomist, dhe një baba që ka reflektuar shumë mbi gëzimet dhe streset e të qënit prind. Kur e pyeta nëse ekziston një mumër ideal fëmijësh, nga këndvështrimi i mirëqenies së prindërve, ai dha një përgjigje tërësisht emocionale: ”Jam i tunduar t’ja filloj me përgjigjen evazive ekonomiste “Epo, ekziston një numër optimal sipas preferencave tuaja”.
Kur këmbëngula, ai u përgjigj: ”Nëse keni një nivel tipik gëzimi nga të pasurit fëmijë, dhe jeni gati t’i përshtateni prindërimit tuaj, atëherë unë them se përgjigja e duhur është 4”.
Katër, mund të ndodhë të jetë numri i fëmijëve që ka vetë Kaplan. Por, ka një arsyetim speficik, pse ky numër mund të zbatohet më në përgjithësi. Interpretimi i tij i hulumtimit mbi prindërimin, të cilin e përshkruan në librin e tij botuar në vitin 2011 “Arsyet egoiste për të bërë më shumë fëmijë”, është se shumë nga shpenzimet e prindërve për fëmijët- me shpresën për t’i ndihmuar ata të kenë sukses – duke i ngarkuar ata me programet jashtëshkollore, duke në shkolla private – nuk kontribuojnë shumë në të ardhurat e tyre të ardhshme apo lumturinë e tyre.
Pra, shumë prindër e bëjnë prindërimin të tmerrshëm, ndaj Kaplan sugjeron që duhet të rishohin qasjen e tyre për rritjen e fëmijëve, dhe më pas, nëse mund ta përballojnë, le të marrin në konsideratë pasjen e më shumë fëmijëve, sepse fëmijët mund të jenë argëtues dhe përmbushës.
Një numër studimesh, janë përpjekur të identifikojnë një numër ideal fëmijësh, që maksimizon lumturinë e prindërve.
Një studim në mesin e viteve 2000, tregoi se një fëmijë i dytë ose një i tretë, nuk i bënte prindërit më të lumtur. “Nëse doni të maksimizoni mirëqenien tuaj subjektive, duhet të ndaleni tek një fëmijë”- thoshte autori i studimit për “Psicology Today”. Ndërkohë një studim më i fundit në Evropë, zbuloi se 2 fëmije është numri magjik; të kesh më shumë fëmijë nuk i sjell më shumë gëzim prindërve.
Në Shtetet e Bashkuara, gati gjysma e të rriturve, e konsiderojnë 2-shin si numrin ideal të fëmijëve, sipas sondazheve të Gallup, me 3 fëmijë që preferohet nga 26 %. Dy fëmije, është opsioni më i preferuar në të gjithë Evropën. Ideali i dy fëmijëve, është një distancim i madh nga një gjysmë shekulli më parë.
Në vitin 1957, vetëm 20 % e amerikanëve thoshin se familja ideale nënkupton 2 ose më pak fëmijë, ndërsa 71 % shpreheshin se donin 3 ose më shumë. Në këtë ndryshim, një rol të madh ka luajtur ekonomia. Stiven Minc, historian në Universitetin e Teksasit, dhe autori i libri “Një histori e fëmijërisë amerikane”, thotë se ideali gjatë epokës “Baby Boom” ishte 4-5 fëmijë.
“Teksa ky numër u rrit, po kështu ndodhi edhe me koston e rritjes së fëmijëve. Dhe sa më shumë gra që hynë në tregun e punës, aq më shumë ato nisën të kenë një ndjenjë frustrimi në rritje, për zvogëlimin e numrit të lindjeve”- thotë ai. Por, kostot për rritjen e fëmijëve, nuk janë thjesht financiare.
“Si një prind që çmon shëndetin e tij mendor dhe fizik, unë do ta ndalesha tek 2 fëmijë, sepse këtë e dikton stili i ri i prindërimit intensive”- thotë Robert Krosnou, sociolog në Universitetin e Teksasit. Ai shtoi: ”Megjithatë jam i kënaqur, që prindërit e mi nuk menduan kështu, pasi unë jam i treti nga 3 fëmijët e familjes”.
Në të njëjtën kohë, me pasjen e vetëm një fëmije, prindërit nuk kanë mundësi të kenë të paktën një djalë dhe një vajzë – një marrëveshje që ata janë të prirur të preferojnë gjatë gjysmë shekullit. (Çiftet zakonisht kanë më shumë gjasa të ndalojnë së bëri fëmijë, pasi kanë një nga secila gjini).
Ndoshta kjo është një arsye tjetër pse numri 2 është kaq popullor – megjithëse në një periudhë afatgjatë, një studiues zbuloi se pasja e të dy fëmjëve vajza apo djem nuk ndikon në lumturinë e nënave, që dëshironin të kishin të paktën një nga secili. Por, shumë njerëz duan më shumë, ose më pak se dy fëmijë.
Por, në përgjithësi ajo çfarë është optimale, varet nga mosha, faza e jetës dhe përbërja e familjes – me fjalë të tjera, gjëra që janë subjekt i ndryshimit. Kaplan, beson se kur njerëzit mendojnë për fëmijët, ata priren të fokusohen tek vitet e para të prindërimit – stresin dhe privimin nga gjumi.
Por, ata nënvlerësojnë faktin se si do të jetë jeta familjare, kur fëmijët e tyre të jenë 25 ose 50 vjeç. Prindërit, mund të vendosin që një numër i caktuar fëmijësh, do të maksimizojnë lumturinë e tyre, por ç’mund të themi për lumturinë e vetë fëmijëve?
A ka një numër optimal të vëllezërve dhe motrave? Në përgjithësi, gjykuar nga bisedat e vetë fëmijëve, marrëdhëniet mes vëllezërve të motrave kanë tendencë të jenë pozitive. Në fakt, ka dëshmi se pasja e vëllezërve dhe motrave, përmirësojnë aftësitë sociale të fëmijëve të vegjël, dhe se marrëdhëniet e mira midis vëllezërve të rritur në moshë më të vjetër, janë të lidhura me një shëndet më të mirë.
Megjithatë, ekziston një rezultat më pak i mirë: Sa më shumë vëllezër dhe motra të kenë fëmijët, aq më pak kanë gjasa që të arsimohen si duhet. Studiuesit kanë debatuar për dekada të tëra nëse këtu hyn në lojë “loja e burimeve” – ideja që kur vjen puna që prindërit duhet të ndajnë burimet e tyre në mesin e më shumë fëmijëve, çdo fëmije i takon më pak. Por, kjo teori nuk mbështetet shumë në fakte, sidomos pasi është vënë re se fëmijët me një vëlla, kanë prirjen të shkollohen më shumë sesa fëmijët e vetëm.
Marrë me shkurtime nga “The Atlantic” – Bota.al
